Tips & Taboos 13

Writings by Rajaram Ramachandran in facebook called "Maja aajimma, amma, bapa, kaka, kaki, mama, mami, thorle, maja laahna vayaantha themma themma dhilthe upadesa" have been re-written by me in Devnagari under the title "Tips & Taboos" after duly obtaining his kind approval. 

Post No. 13.

Original post in fb by Rajaram Ramachandran in Roman DM (10-10-2015)

Re-written by me in Devnagari

- Khemmayi dhairyaana asaanvan, kaallathaala aggi bheengthaane. Ami karaacha kaama barora manun amaala vaatlathra, konki kaayki saangthila manun maaga sarkathaane.  - Sankocha bhogthaane. Mala veda dhairya adhika manun amcha gharaantha saangthila. Aek karaanvan manun maningun thae kamaantha utharungelon manje thae kaam sampivaala majaan jaaltha pathori prayathna karana. Thaecha maja swabhaava. Aekdha 1962 maningthon, Delhintha Nethaji Nagaraantha maja vadil bahineecha gharaantha hothon. Thae himsa dhivasa. Mee Delhila nava. Aek dhivasa maja baacheela aang barneetha gela. Pashte vela mala CGHS dispensary la jaavun naav livun tivuntaku theni aek token dhethila gevingu (geingu) ae mantle. Yeyin saangitle baayaara himsa asala, shawl pangiringu, woollen socks ghalingun chapli ghalingun jaa mantle. Ghante saath hungela, soorya aat ghantevoracha yevumnaka nokkoka manu baayaara yeyila. Mee shawlayin paangringitlonahi, woollen socksayin ghalingitlo nahi (khande hoila manu). Aeka chapli poortha ghalingun, dhothra ardha haathaacha angarka ghalinghun niglon. Payiri uthrun kalle alon. Chaar pavul pude thivlaasna, vora chaalaala hoina manu vaatla. Heem manje heem thevda himsa hotha. Paayaacha aski botaanthala nankaakadayi dhukaala aaramba hungela. Aththa kaaye karna? Parthun gharaala jaayaala mala ishta nahin, chaalnayi udhanda kashta. Dhaanth (themma barun hotha) chaavingitlon. Thorle saangitlatha saye karingitlon, allu puda paavul kaadun thivlon, paavulaantha soolaavina veghla kaayin kallanahi. Asalthiri puda gelon. Daha nimishaantha jaayaacha tikaanaala vees nimisha kaadingitlon, paranthu nungelon. Theththa kaam karnaara aggi kuppaala jaal ghaalingun haath paaye sekingatha hothe. Malaayi baise mantle (manun maningitlon, mala Hindi kalnaaki, yevun pandhrah dhivasacha ki jaala hotha). Meeyi baslon, haath paaye sekingitlon. Paramaanandha hotha. Nanthara naanva livun token gevingu (geingu) yevungelon. Yelaacha veda dhairya, (Tamizhaantha asattu dhairyam)manun manthila. Asa kevdaki kaarya, aek dhoneentha meesaantha maathi laavla nahi maningitloye. Payilla varsha hivaanlaa dhivasaantha nankara srama avashya bhoglon, paranthu thyaaja nanthara hivaanlaa dhivasa mala udhanda avudungela. Himsa paneenthacha snana, (peenayi himsa panicha), payilla thambyaacha paani doskavora (doyeevora) ghalingthaana praana jaavun yeyila, thyaaja nanthara sukhavini asala. Snaan karuntakun baayaara yethana besha asala. Unappanintha snaan karuntakun baayara alathra heenva vaatala, aang kaampala. Sankocha? Nanthara. Aaje evda puray. Aniki yevuya, mee vaa a. Maaga livaacha (Post scriptum): MDMS antha thevda dhaneyi Madhwa sidhdhaantha, sampradhaaya, devula, gopura, manu livthaantha. Mee aekla, upayog naahitha vishaya aggi livthon. Thumi aggi vaachthaanthaki nahiki, avadtha manun saangatha jaatha asthaantha. Aeka thorla manusha, Sri Ananda Rao Vasishta ji, mee livaacha Devnaagari lipintha livun srama boghthaatha, paapa. Visurungelonki. Thirukkadayuraanthasun shaankali paanch ghantela parthun alon. Deva Devi cha darshana paar besha jaala. Viseshavini Maragatha Lingaacha abisheka udhanda javvalasun paayaacha soubhaagya milla. Thevdin dhevaacha dhayaacha.

- केम्हाईं धैरांत असांव॑. काढलत्याला अग्गीन भींगताने. अम्ही कराच काम बरोर म्हणून अम्हाला वाटलतर॑, कोण्की कायकी सांगतील म्हणून मागे सरकताने. - संकोच भोगताने. मला वेड॑ धैर्य अधीक म्हणून अम्च॑ घरांत सांगतील॑. एक करांव॑ म्हणून म्हणींगून ते काम संपिवाला मझान झालतेपतोरी प्रयत्न करांव॑. तेच मझ॑ स्वभाव. एकदा 1962 म्हणींगतों, डेल्हींत नेताजी नगरांत मझ॑ वडील बहिणीच घरांत होतों. ते हिंस दिवस. मी डेल्हीला नवा. एक दिवस मझ॑ भाचीला आंग बर॑ नाहीत॑गेल॑. पाष्टे वेळ मला CGHS डिस्पेनसरीला जावून नांव लिव्हून ठिवूनटाकून तेनी एक टोकण देतील, घेऊन (घेईंगून) ये म्हणट्ले. येईं सांगिट्ले, बाहेर हिंस असेल॑, शाल पांघरींगून, वुळन सॉक्स घालींगून चपली घालींगून जा म्हणट्ले. घंटे सात होऊनगेल॑, सूर्य आठ घंटेच व॑रच॑ येऊम्हणका-नोक्कोका म्हणून बाहेर येईल॑. मी शालहीं पांघरिंगट्लों नाही. वुळन सॉक्सीन घालींगिट्लों नाही (कंड होईल म्हणून). एक चपली पूर्त घालींगून, धोत्र, अर्ध हाताच अंगरखा घालींगून निघलों. पायरी उतरून खाले आलों. चार पाऊल पुढे ठिवलासना, व॑र चालाला होईना म्हणून वाटल॑. हीम म्हणजे हीम, तेवढ॑ हिंस होत॑. पांयेच अस्कि बोटांतल॑ नंखाकडेहीं दुखाला आरंभ होऊनगेल॑. अत्ता काय करणे ? परतून घराला जायाला मला इष्ट नाही. चालणेहीं उदंड कष्ट. दांत (तेम्हा बरोर होत॑) चावींगिंट्लों. थोरळे सांगिट्लते सये करींगिट्लों. हळ्ळु पुढे पाऊल काढून ठिवलों. पाऊलांत सूळ विन्हा वेगळ॑ काईं कळ्ळनाही. असलतरीन, पुढे गेलों. दहा निमिषांत जायाच ठिकाणाला वीस निमिष काढिंगिट्लों, परंतु निघूनगेलों. तेथ॑ काम करणार अग्गीन कुप्पाला जाळ घालींगून हात पांय शेकींगत होते. मलाहीं बैस म्हणट्ले (म्हणून म्हणींगतों, मला हिंदी कळनाकी. येऊन पंध्रा दिवसच की झाल्होत॑). मीहीं बसलों, हात पांये शेकींगिट्लों. परमानंद होत॑. नंतर॑ नांव लिव्हून टोकण घेविंगून (घेईंगून) येऊनगेलों. हेलाच वेड धैर्य (तमिलांत॑ असट्टु धैर्यम) म्हणून म्हणतील॑. अस॑ केवढ॑की कार्य, एक दोनींत मीशांत माती लावाला नाही म्हणिंगिट्लोयें. पहिल॑ वर्ष हिंवाळा दिवसांत नंखर॑ श्रम अवश्य भोगलों. परंतु, त्यज नंतर॑ हिंवाळा दिवस मला उदंड अवडूनगेल॑. हिंस पाणींतच स्नान॑, पीणेईं हिंस पाणीच. पहिल॑ तांब्याच पाणी डोस्केव॑र (डोईव॑र) घालिंगताना प्राण जाऊन येईल॑. त्यज नंतर॑ सुख॑विणी असेल॑. उनुपाणींत स्नान करूनटाकून बाहेर आलतर॑ हींव वाटेल॑. आंग कांपल॑. संकोच ? नंतर॑. आज एवढ॑ पुरे. अण्की येऊया मी वा अ. मागे लिव्हाच (Post scriptum) : MDMS आंत॑ तेवढ॑दनहीं मध्व सिद्धांत, संप्रदाय, देऊळ, गोपुर॑ म्हणून लिव्हतात॑. मी एकला उपयोग नाहीते विषय अग्गीन लोव्हतों. तुम्ही अग्गीन वाचतांतकी नाही की, अवडते म्हणून सांगत जात असतांत॑. एक थोरळे मनुष (?) श्री. आनंदराव वसिष्टजी मी लिव्हाच देवनागरी लिपींत लिव्हून श्रम भोगतात, पाप॑. विसरूनगेलोंकी. तिरुक्कडयूरांतसून सांकाळी पांच घंटेला परतून आलों. देव देवीच दर्शन फार बेष झाल॑. विशेषविणी मरगत लिंगाच अभिषेक उदंड जवळसून पाह्याच सौभाग्य मिळ्ळ॑. तेवढीन देवाच दयाच.