Tips & Taboos 17

Writings by Rajaram Ramachandran in facebook called "Maja aajimma, amma, bapa, kaka, kaki, mama, mami, thorle, maja laahna vayaantha themma themma dhilthe upadesa" have been re-written by me in Devnagari under the title "Tips & Taboos" after duly obtaining his kind approval. 

Post No. 17.

Original post in fb by Rajaram Ramachandran in Roman DM (14-10-2015)

Re-written by me in Devnagari lipi

Ami bolthaana nidhaana bolaanvan, sochun samjun bolaanvan, ami bolaacha ghoshtimala konaalayi sankat (embarrassment) ki srama ki hothaane. Ami bolun konaacha mannayin dukhivithaane. Nankara payilla rubbaltha peetacha, dhiruda naho, ooththappam maninga. Mee thisri vaachthana, razaantha Pallavapuramala alothon. Aeka dhivasa bapa Tiruvaaruraala ghelothe. Baaju gharche mama, mami, lenkra askayin Tiruvaaruraala ghelothe. Thyaancha kaki ajimma amcha gharaala yevun maja ajimma barora basun kevde kelatha hothe. Amma sampaak kolintha kaam karatha hothe. Themma baaju gharcha kaamvaali Rajamma kamaala ali. Kaki aajimma majakada, 'Thina Rajamma kaam karaala gheliye. Gharaantha koni nahitha, thoo jaavun thina kaayin kaadingun jaayinaatha paayinge' mantle. Amcha gharaanthasun baaju ghaarala jaayaala amcha gharaanthasun aanganaantha vaata hotha. Mee ghelon. Rajamma, 'Engay pavunu (sona - tasacha amcha ghaavncha loka amaala balaavthila) vandheenga?' mantli. Ami thora Sathya Sandha manu naho, mala thevda vivara kalna, 'Aaji thoo kaayin kaadingun jaayinaaska paayinge manun mala paativletha' manun saangitlon. Ae kaala manje kaam karnaari kersoni tasacha kalle ghaaluntakun, nahi, nahi, kersoni kaadingun kaki ajimma barora baandaala alaasala. Paranthu kaala thae, keda ghaanva vegla, Rajamma kaama aski sampivuntakun amcha gharaala yevun kaki aajimma kada, 'kaama sampungela, tumaala maja vora paathera nahika, yenaala paativlaayentha mee kayin choringun jaathen ka paa manun' manun saanguntakun nungeli. Kaki aajimma mala "thoo kaaye saangitlaasa thijakada manun vichaarle", mee "thumi saangitlaaska sangitlon" mantlon. Themma theni majakada saangitle, 'thoo karracha bollasa, baroracha. Asalthiri thija manna kevda srama bhoglaasala? Aththa mala thine bollathe aikun sankata hungela. Thina thula vichaarlathaala, mee ugocha alon manun saangitlaasuya'. Mala nankara samjalaaska hotha. Aththa ami aeklaansa aeka tikaana paathon maninga, thae chokkota tikaanaki vangala tikaanaki bolnaatha asunjaanvan. Thae sodundaakun thyaancha gharchaankada, 'mee thenaala theththa paayilonki' manun saangna gardhini, theni gharaantha thikkada gheltha saangitle ki naayiki. Saangitlothe manje barora, saangitlothe nahi maninga, thenaala kevda sankata holaasala. Ami kaayithiri bolthaana, konaborora bolthon, kasaala bolthon, kaaye bolaanvan, aaju baaju kona ahetha askin samjingun bolaanvan. Karracha bolthon manun konaalayi sankata hoyaaska karthaane. Majaana jaalthe poorthe mee tasacha asaanvan maningthon. Khemmathiri chukun jaathon. Karra bolthon ki nahiki, latka bolaala maagha sarkana, thyaajamala konaalthiri upayog hoila manje. Mee kaam karlatha tikaana asa kevdakidhaa karloyen, mala laaja vaatthini. Aaje evda puray. Aniki yevuya, mee vaa a.

अम्ही बोलताना निदान बोलांव॑. सोचून समजून बोलांव॑. अम्ही बोलाच गोष्टीमळे कोणालईं संकट (embarrassment) की श्रम की होताने. अम्ही बोलून कोणाच मन्नीं दुखिवताने. नंखर पहिले रुब्बलते पीठेच. धिरडे न्हो, ऊत्तप्पम म्हणींगा. मी तिसरींत॑ वाचताना, रजांत पल्लवपुरमाला आल्होतों. एक दिवस बापा तिरुवारूराला गेल॑ होते. बाजू घरच॑ मामा मामी, लेंकरे अस्किन तिरुवारूराला गेल॑ होते. त्यंच काकी-आजिम्मा अम्च॑ घराला येऊन मझ॑ आजिम्मा बरोर बसून कवडे खेळत होते. अम्मा संपाक खोलींत काम करत होते. तेम्हा बाजू घरच॑ कामवाली राजम्मा कामाला आली. काकी- आजीम्मा मझ॑कडे, "तिन॑ राजम्मा काम कराला गेलीहे. घरांत कोणीं नाहीत॑, तू जावून तिन॑ कायीं काढींगून जाईनास्क॑ पाह्यींग॑" म्हणट्ले. अम्च॑ घरांत्सून बाजू घराला जायाला, अम्च॑ घरांत्सून आंगणांत वाट होत॑. मी गेलों. राजम्मा, "यंगे पवनु (सोन॑ - तसच अम्च॑ गांवाच लोके अम्हाला बलावतील॑) वंदींगे ?" म्हणट्ली. अम्ही थोर सत्यसंध म्हणून न्हो, मला तेवढ॑ विवरीन कळना, "आजी तू कायीं काढींगून जाईनास्क॑ पाह्यींग म्हणून मला पाठिवले" म्हणून सांगिटलों. हे काळ म्हणजे काम करणारी केरसोणी तसच खाले घालूनटाकून, नाही, नाही, केरसोणी काढींगून काकी-आजीमाकडे भांडाला आलसेल॑. परंतु, काळ ते, खेडे गांव वेगळ॑. राजम्मा काम अस्कीन संपिवूनटाकून अम्च॑ घराला येऊन काकी-आजीम्माकडे "काम संपूनगेल॑, तुम्हाला मझ॑ व॑र पातेरा नाहीका, हेनाला पाठिवलाहेंत॑, मी कायीं चोरींगून जातेंका पाह म्हणून" म्हणूं सांगूनटाकून निघूनगेली (नूंगेली). काकी-आजीम्मा मला "तू काय सांगिटलास तिजकडे म्हणून विचारले. मी "तुम्ही सांगिटलास्क॑ सांगिटलों" म्हणटलों. तेम्हा तेनी मझकडे सांगिटले, "तू खरच बोल्लास, बोरोरच॑. असलतरीं तिज मन्न॑ केवढ॑ श्रम भोगलसल॑ ? अत्ता मला तिन॑ बोल्लते ऐकून संकट होऊनगेले (हूंगेले). तिन॑ तुला विचारलतेला, मी उगोच (उगेच) अलों म्हणून सांगट्लासुया". मला नंखर॑ समजलास्क॑ होत॑. अत्ता अम्ही एकलांस॑ एक ठिकाणी पाह्तों म्हणींगा, ते चोक्कोट ठिकाणकी वंगळ॑ (ओंगळ॑) ठिकाणकी, बोलनाते असूनजांव॑. ते सोडूनटाकून त्यंच घरचांकडे "मी तेनाला तेथ॑ पाह्यलोंकी" म्हणून सांगणे गरद नाही, तेनी घरांत तिकडे गेलते सांगिटलेकी नाहीकी. सांगिटल्होते म्हणजे बरोर॑. सांगिटल्होतेनाही म्हणींगा, तेनाला केवढ॑ संकट झालसेल॑ (होलासेल॑). अम्ही कायतरीन बोलताना, कोणाबरोर बोलतों, कसाला बोलतों, काय बोलांव॑, आजू बाजू कोण आहेत अस्कीन समजींगूं बोलांव॑. खरेच बोलतों म्हणूं कोणालाहीं संकट होयास्क॑ करताने. मझान झालतेपूर्त मी तसच असांव॑ म्हणींगतों. केम्हातरीन चुकूनजातों. खर॑ बोलतोंकी नाहीकी, लटक॑ बोलाला मागे सरकना, त्यजामळे कोणालातरीन उपयोग होईल म्हणजे. मी काम करलते ठिकाण अस॑ केवढकीदा करलोयें. मला लाज वाटत नाही. आज एवढ॑ पुरे. अण्की येऊया, मी वा अ. ………………SAVE DM……………….WRITE DM……………..