Tips & Taboos 11

Writings by Rajaram Ramachandran in facebook called "Maja aajimma, amma, bapa, kaka, kaki, mama, mami, thorle, maja laahna vayaantha themma themma dhilthe upadesa" have been re-written by me in Devnagari under the title "Tips & Taboos" after duly obtaining his kind approval. 

Post No. 11.

Original post in fb by Rajaram Ramachandran in Roman DM (07-10-2015)

Re-written by me in Devnagari

Bolthaana spashtavini bolaanva. Chaarecha ghoshte bollathiri aikaanaara samacha samjingasnvaska bolaanva. Gaavncha kaani aggi boluntakun saangaala altha vishaya kalivaala visarun jaathaane. - Konaalthiri pathra livthaana padhdhathina livaanvan. Aththatho pathra livaacha dhandakacha sutungela. SMS paativthaatha, akshara chooke hoyaala tikaanacha nahi, kaan manje una aksharacha astha. Tu ko ges manje Thoo kotta gelaasa maningaanvan. Laahna vayaantha maja amma Madras mamaala aek pathra livay, thumi paativlatha padhartha aggi evun paavungela manu mantle. Meeyi livlon, 'Priya mama, thumi paativlatha padhaartha aggi yevun paavungela manu amma saangthaatha, ramachandran'. Chaar dhivasa thaambuna maamaakadasun aeka laamba rundha pathra ala. Kaaye thula pathra kasa livaanvan manu kalnaaka? Paanchvin vaachthosa, aek pathra livaacha padhdhathipini kalnaaka, Mottai thaadhan kuttaiyile vizhundhaan manaaska livlaaysa manu. Mee ammaakada thae pathra dhaakivun ithpara mee pathra aggi livnaa mantlon. Amma saangitle, 'Tasa aggi saangthaane, pathra kasa livaanvan manu aeka padhdhathi ahe. Aththa Karnataka sangeethaantha kevdaki krithi ahe. Thyaantha, aek aek krithilayi theen anga ahe - payilla Pallavi manu aeka. Thyaaj nanthara Charanam manu aeka ahe. Sevti Anupallavi manu aeka ahe. Thyaajaskacha pathra livnaanthayi ahe. Payilla, Thorle manje amcha namaskara kalivuntakun, heththa (yeththa) ami aggi bara ahen; theththa thumi aggi kasa ahentha, besha asaala maningthon, manun livaanvan (Tamizhaantha Ubaya kushalopari manthila, kushala vichaarna). Thyaaj nanthara mukhya vishaya, kasaakarthaan yeh pathra livthon ki thae vishaya livaanvan. Sevti sevti, amcha namaskara askaani saanga, askaani vichaarlon manu saanga, pathra livatha asa, amma saangitlaaska, thumcha ............ (amcha naanva) livaanvan. Poorvaanga (Kushala vichaarna), saaraamsa (mukhya vishaya), sevti Sampivina (namaskara, aashirvaadha, vagairah)'. Themmasun mee pathra livaacha padhdhathi kalingun thasacha livatha hothon. Alikada pathra livun kevdaki varsha jaala maningthon. Thae aek kaala, thapaalwala yetho ka manun vaata paatha asthila. Madhdhe tring, tring. Aththa thae pini nahi, kaayeki gaana dhone pankthi aikalathra ami samacha thae mobile kaadun kaanaakada tingun bolthon. Kaye jaalthiri, amma, bapa, bavu, bahine, lonka, lenke, dhalla baayila haathaavaata livaltha pathra ugdun vaachun paathaana yeyaacha santhoshaaska hoyilka? Aaje evda puray, aniki yevuya, mee vaa a.

बोलताना स्पष्टविणी बोलांव॑. चारच गोष्ट बोल्ल॑तरीन, ऐकणार समेच समजींगास्क॑ बोलांव॑. गांवांच खाणी अग्गीन बोलूनटाकून सांगाला आलते विषय कळिवाला विसरून जाताने. कोणालतरीन पत्र लिव्हताना पद्धतीन लिव्हांव॑. अत्ता तो पत्र लिव्हाच दंडकच सुटूनगेल॑. SMS पाठिवतात॑. अक्षर चूक होयाला ठिकाणच नाही, कां म्हणजे, उण॑ अक्षराच असत॑. "तू को गेस" म्हणजे, "तू कोठ गेलास" म्हणींगांव॑. ल्हान वयेंत मझ॑ अम्मा मद्रास मामाला एक पत्र लिव्हले, तुम्ही पाठिवलते पदार्थ अग्गीन येवून पावूनगेल॑ म्हणून म्हणट्ले. मीईं लिव्हलों, "प्रीय मामा, तुम्ही पाठिवलते पदार्थ अग्गीन येवून पावूनगेल॑ म्हणून अम्मा सांगतात॑, रामचंद्रन". चार दिवस थांबून मामाकडेसून एक लांब रुंद पत्र आल॑. काय तुला पत्र कस॑ लिव्हांव॑ म्हणून कळनाका ? पांचवींत वाचतोस॑, एक पत्र लिव्हाच पद्धतीपणीं कळनाका, "मोटै तंडान कुट्टयिले विळुंदान" म्हणास्क॑ म्हणूनं. मी अम्माकडे ते पत्र दाखिवून इथपर मी पत्र अग्गीन लिव्हना म्हणट्लों. अम्मा सांगिट्ले, "तस॑ अग्गीन सांगताने, पत्र कस॑ लिव्हांव॑ म्हणून एक पद्धती आहे. अत्ता कर्नाटक संगीतांत॑ केवढ॑की कृती आहे. त्यांत, एक एक कृतीलाईं तीन अंग आहे - पहिले पल्लवी म्हणूं एक. त्यज नंतर॑ चरणम म्हणूं एक आहे. शेवटी अनुपल्लवी म्हणूं एक आहे. त्यजस्क॑ पत्र लिव्हतांहीं आहे. पहिले, थोरळे म्हणजे अम्च॑ नमस्कार कळिवूनटाकून, यथे (इथे) अम्ही अग्गीं बर॑ आहें, तेथे बेष असेल॑ म्हणींगतों, म्हणून लिव्हांव॑. (तमिळांत॑ उबय कुश्लोपरि म्हणतील॑, कुशल विचारणे). त्यज नंतर॑ मुख्य विषय, कसाकरतां हे पत्र लिव्हतोंकी ते विषय लिव्हांव॑. शेवटी-शेवटी, अम्च॑ नमस्कार अस्कांनीं सांग॑, अस्कांनीं विचारलों म्हणून सांग॑. पत्र लिव्हाच अस॑, अम्मा सांगिट्लास्क॑, तुम्च॑.........(अम्च॑ नांव) लिव्हांव॑. पूर्वांग (कुशाल विचारणे), सारांश (मुख्य विषय), शेवटी संपिवणे (नमस्कार॑, आशिर्वाद वगैरा)’. तेम्हासून (तेम्हा पसून) मी पत्र लिव्हाच पद्धती कळिंगून तसच लिव्हतों. अलिकडे पत्र लिव्हून केवढ॑की वर्ष झाल॑ म्हणींगतों. ते एक काळ॑, तपालवाला येतोका म्हणून वाटपाह्त असतील॑. मध्ये ट्रिंग, ट्रिंग. अत्ता तेपणीं नाही. कायकी गाणे दोन पंक्ती ऐकलतर॑ अम्ही समच ते मोबैल काढून कानाकडे ठींगून बोलतों. काय झालतरीन, अम्मा, बापा, भाऊ, बहीण॑, लोंक, लेंक, दल्ला-बाईल॑ हातावाटे लिव्हलते पत्र उघडून वाचून पाह्ताना येयाच संतोषास्क॑ होईलका ? आज एवढ॑ पुरे, अण्की येऊया, मी वा अ