Tips & Taboos 10

Writings by Rajaram Ramachandran in facebook called "Maja aajimma, amma, bapa, kaka, kaki, mama, mami, thorle, maja laahna vayaantha themma themma dhilthe upadesa" have been re-written by me in Devnagari under the title "Tips & Taboos" after duly obtaining his kind approval. 

Post No. 10.

Original post in fb by Rajaram Ramachandran (06-10-2015)

Re-written by me in Devnagari

- Kemma kemma vela (samay) miltha ki, dhevulaala jaayaacha dhandaka asaanva. - Dhevulaala jaathaana nankara dhoorathiri chaalatha jaanva. Veethividanganaantha asthaana themma themma Srivanchiam dhevulaala mama barora jaayina. Latka kasaala bolaanva, dhevulaal jaathaana mama Sankar Cafentha ghavaancha halwa gevun dhethila. 1965 maningthon, Delhintha hothon Nauroji Nagaraantha. Shri Gopalan saangthila, 'Sundaynna sardarji yellaam gurudwara povaanga, Christians ellaam Churchukku povaanga aanan inge irukkira naamellaam cinema theaterukku poyi cinema paakkurom. Romba punniyam'. Kaaye karna, Ayiththa (Adhitya) vaara paashtecha arava (Tamizh) pata ghaalthila. Thevdathini loukara utun snaan paan karuntakun bus dharun jaathila, ponaavaanta Connaught Place Regal theateraala. Meeyi kemmaathiri aeka dhivasa jaayina. Dhevulaala saayankaalcha vela jaayaacha dhandakayin hotha. Aeka unaala dhivasa gharcha baaju Raj Nagaraantha aeka ghota (tent) theateraantha Kalyaana Parisu manu aeka chal chithra ghatletha, jaavumnaka manun maja sahapaati Subramanian mannara vichaarla, jaavumna mantlon, gelon, ghraanthasun paancha nimisha chaalaacha dhoora. Thora tent, tinnaacha, payillaandha jaathon. Ramesh Talkies manun naava. Chithra aniki aaramba holni, ghaana ghaatlothe. Aslaaska asun aeka thora shabda, theen chaar nimishaantha ghotaacha alaala aaramba hungela. Loka baayaara palaala prayathna karle amiyi baayaara yevungelon. Paayilthara, Aandhi - Samudhra thataantha cyclone, puyal manun saangthila, Delhintha Aandhi manun yeyila, vaaluska maathiyi milun bhayankara vegaantha vaara badivala, dholentha aggi maathi gusun paanacha srama hunjaayila, thae vaara raahjori bandi aggi otaakivuntaakthila. Gharaanthka kidiki, kavaada aggi jaankuntaakthila, nahithra ghara poora maathicha. Hay vaaraa badivlathra nankara ushna una hoyila. Aththa ami doga dhaneyi baayaara yevun aek tikaana otaaklothon, theateraanthasun thevdadhani baayaara palatha yevungela, paanchacha nimishaantha thae theatre thor sabdha karatha padun gela, padlatha veghaantha sheet aggi vegla vegla hungela. Aek aek sheet udaalayi aaramba hungela. Thevda bayankara vaara. Dhevaacha dhayaantha ami vaanchalthe punar janma maningun shaankaali dhevulaala jaavumanu maningitlon. Shaankaali R. K. Puram Subramanyaacha dhevulaala niglon. Jaathaana chaalatha gelon. Dhevulaala Jaathaana nankara dhoorathiri chaalaanva manu aidhika, maja aajimma saangthila, Tiruvaaruraanthasun Pukivalam dhevulaala dhone mile chaalatha jaathila, meeyin thyaancha barora chaalana, baaki loka bandintha yethila. Uttara Swamimalai manun dhevulaacha naanva. Dakshinaantha Swamimalai dhevula ahe, Uttarekada yeh dhevula nirmaana karlathaamala Uttara Swamimalai manthila. Donguravora (hillock) asaa mala Malai mandhir manthila. Uttarekalla loka Malaai (saaye, aedu) mandhir manthila. Maja barora kaam karatha hoththa Sri Shiv Prakash Nagar manthila, 'thumi kaandhe kaayinaa, lahsana kaayinaa manthaantha, paranthu thumcha dhevulaantha non-vegetarian bhajana karthaatha' manuna. Theni dhevulaala jaathaana aggi bhajana chaalatha asala, Muruga, Muruga manu, thyaancha kaanaala thae Murga, murga (Chicken chicken) manun pallaaye! Kasa? Mee aek arava pusthakaantha livun sevti livlothon, 'Sevalankodiyonaiye sevalaakkiya perumai nanbar Naagaraich chaarum' manun. Sambar Rupaye puraskaar milla, dhevaacha dhayaana. Thae asundhe. Ami doga dhane dhevulaala gelon, dharsana karlon, paranthu yethana bus 46 dharlon. Dhone parchi (Ticket) karthaan chaalivnaarakada pannaas paise dhilon, tho sevtori parchi dhilanahi. Utharacha tikaana ala, loka amaala lotun kalle utharivuntakle. Kalle parchi getlon ka nahika paayaacha adhikari otaaklothe. Amchakada parchi nahotha. Amala aek patisa otaake mantle. Thevdhanaacha parchi paavuntakun amchakada ale. 'Pandath ji, aap jaavo, iss conductor ke khilaaf shikaayath aayi hai, iseeliye hum aaye hain'. Amaala paar santhosha, paranthu 'Pandath ji?' Dhevulaantha dhilthe vibhoothi Subramanian kapaali poora laavingitlotha. Mee? Abhishek karlathe gandha gevingun kapaali lavingitlothon. Thyaajamala vaanchlon. Paashte Dhevaacha dhayaamala punar janma. Shaankaali punayi Dhevaacha dhayaamala aeka sankataanthasun bayaara alon. Aaje puray. Aniki yevuyaa, mee vaa a. Kshama kara, chaar dha livun maja vedapanaa mala kottiki lappingusolla. Yeh payilla livalthaaska mala thripthe naahithri, aaje thumaala aggi ghola gyaanvvan manu nischay karlathkarthaan, asacha phaativthon. Barun chooke asala, thelaayi milun kshama kara.

- केम्हा-केम्हा वेळ (समय) मिळतेकी, देऊळाला जायाच दंडक असांव॑. - देऊळाला जाताना नंखर॑ दूर तरीन चालत जांव॑. वीदिविडंगनांत असताना तेम्हा-तेम्हा श्रीविंचियम देऊळाला मामाच बरोर जाईन॑. लटक॑ कसाला बोलांव॑, देऊळाला जाताना मामा शंकर कफेंत गांवांच हलवा घेऊन दीतील॑. 1965 म्हणींगतों, डेल्हींत होतों, नौरोजी नगरांत॑. श्री. गोपालन सांगतील॑, "सणडेन्ना, सरदारजी एल्लाम गुरुद्वारा पोवांग॑, क्रिसत्यंन्स एल्लाम चर्चुक्कु पोवांग॑, आनां इंगे इरुक्किर॑ नामेल्लाम सिनिमा तियेटरुक्कु पोयि सिनिमा पाक्कुरोम. रोंब पुण्यम". काय करणे, अयितवार (आदित्यवार) पाष्टेच अरव॑ (तमिळ) पट घालतील॑. तेवढ॑दनीं लोक्कुर उठून स्नान-पान करूनाटाकून, बस धरून जातील॑, पोणावांटा कणॉट प्ळेस रीगल तियेटराला. मीईं केम्हातरीन एक दिवस जाईन॑. देऊळाला सायंकाळाच वेळ जायाच दंडकीं होत॑. एक उन्हाळा दिवस घरच॑ बाजू राज नगरांत एक गोठा (tent) तियेटरांत कल्याण परिसु म्हणून एक चल-चित्र घाट्लते जावूम्हणका म्हणून मझ॑ सहपाठी सुब्रमण्यम म्हणणार विचारला. जावूम्हण॑ म्हणट्लों. गेलों. घरांत्सून पांच निमिष चालाच दूर॑. थोर टेन्ट, टिन्नाच. पहिलंदा जातों. रमेश टाकीस म्हणून नाव॑. चित्र अण्कीन आरंभ झालनाही. गाणे घाट्ल्होते. असलास्क॑-असून एक थोर शब्द, तीन चार निमिषांत गोठाच॑ हलाला आरंभ होऊनगेल॑. लोके बाहेर पळाला प्रयत्न करले. अम्हीईं बाहेर येऊनगेलों. पाह्यलतर॑, आंधी. समुद्र तटांत सैक्ळोण/पुयल म्हणून सांगतील॑, डेल्हींत आंधी म्हणून येईल॑. वाळूस्क॑ मातीईं मिळून भयंकर वेगांत॑ वार॑ बडिवेल॑. डोळेंत अग्गीन माती घूंसून, पाह्णेच श्रम होऊनजाईल॑. ते वार॑ राहजोरी बंडि अग्गीन ओठाकिवूनटाकतील॑. घरांत खिड्की, कवाड अग्गीन झांकूनटाकतील॑. नाहीतर॑, घर पूरा मतीच॑. हे वार॑ बडिवलतर॑ नंखर॑ उष्ण उणे होईल॑. अत्ता अम्ही दोघेदनीं बाहेर येऊन एक ठिकाणी ओठाकलों. तियेटरांत्सून तेवढ॑दनीं बाहेर पळत येऊनगेले. पांचच निमिषांत ते तियेटर थोर शब्द करत पडूनगेल॑. पडलते वेगांत॑ षीट अग्गीन वेगळ॑-वेगळ॑ होऊनगेल॑. एक एक षीट हुडालीं आरंभ होऊनगेल॑. तेवढ॑ भयंकर वार॑. देवाच दयांत॑ अम्ही वांचलते, पुनरजन्म म्हणींगून सांकाळी (सायंकाळी) देऊळाला जावूम्हण॑ म्हणींगट्लों. सांकाळी आर.के. पुरम सुब्रमण्याच देऊळाला निघलों. जाताना चालत गेलों. देऊळाला जाताना नंखर॑ दूरतरीन चालांव॑ म्हणून आजीम्मा सांगतील॑. तिरुवारूरांत्सून पुकिवलम देऊळाला दोन मैल चालत जातील॑. मीईं त्यंच बरोर चालणे. बाकी लोके बंडींत येतील॑. उत्तर-स्वामिमलै म्हणून देऊळाच नांव॑. दक्षिणांत स्वामिमलै देऊळ आहे. उत्तराकडे हे देऊळ निर्माण करलतामळे "उत्तर स्वामिमलै" म्हणतील॑. डोंगूरा व॑र असामळे "मलै मंदिर" म्हणतील॑. उत्तराकडल॑ लोके "मलाई" (साये, एडु) मंदिर म्हणतील॑. मझ॑ बरोर काम करत होत॑ता, श्री. शिव प्रकाश नागर म्हणतील॑, "तुम्ही कांदे खाईना, लसूण (लसण) खाईना म्हणतांत॑, परंतू तुम्च॑ देऊळांत non-vegetarian भजन करतांत॑" म्हणून॑. तेनी देऊळाला जाताना अग्गीन भजन चालत असेल॑, "मुरुगा, मुरुगा" म्हणून. त्यंच कानाला ते "मुर्गा मुर्गा" (chicken, chicken) म्हणून पडलाहे ! कस॑ ? मी एक अरव पुस्तकांत लिव्हून शेवटी लिव्हलोतों, "Sevalankodiyonaiye sevalaakkiya perumai nanbar Naagaraich chaarum" म्हणून. शंभर रुपे पुरस्कार मिळ्ळ॑, देवाच दयान॑. ते असूनदे, अम्ही दोघेदनीं देऊळाला गेलों, दर्शन करलों, परंतू येताना बस 46 धरलों. दोन पर्चि (ticket) करतां चालिवणाराकडे पन्नास पैसे देलों. तो शेवटोरि पर्चि देल॑ नाही. उतराच ठिकाण आल॑. लोके अम्हाला लोटून उतरिवूनटाकले. खाले, पर्चि घेट्लोंका नाहीका पाह्याच अधिकारी ओठाकल्होते. अम्च॑कडे पर्चि न्होत॑. अम्हाला एकपटीस ओठाक म्हणट्ले. तेवढ॑दनाच पर्चिईं पाव्हूनटाकून अम्च॑कडे आले. "पंडतजी, आप जाओ. इस कंडक्टर के खिलाफ शिकायत आई है. इसलिये हम आये हैं". अम्हाला फार संतोष. परंतू, "पंडतजी" ? देऊळांत देलते विभूति सुब्रमण्यन कपाळी पूरा लाविंगिट्ल्होता. मी ? अभिषेक करलते गंध घेविंगून (घेयींगून) कपाळी लाविंगट्ल्होतों. त्यजमळे वांचलों. पाष्टे देवाच दयामळे पुनर्जन्म. सांकाळी पुन्हाईं देवाच दयामळे एक संकटांत्सून बाहेर आलों. आज पुरे. अण्की येऊया, मी वा अ. क्षमा करा, चारदा लिव्हून वेडपण॑ मला कोठकी लप्पिंगुसोडल॑. हे पहिल॑ लिव्हलतास्क॑ मला तृप्त नाहीतरीन, आज तुम्हाला अग्गीन घोळ घ्यांव॑ म्हणून निश्चय करलत॑-करतां, असच पाठिवतों. भरून चूक असेल॑. तेलाईं मिळून क्षमा करा.