Tips & Taboos 16

Writings by Rajaram Ramachandran in facebook called "Maja aajimma, amma, bapa, kaka, kaki, mama, mami, thorle, maja laahna vayaantha themma themma dhilthe upadesa" have been re-written by me in Devnagari under the title "Tips & Taboos" after duly obtaining his kind approval. 

Post No. 16.

Original post in fb by Rajaram Ramachandran in Roman DM (13-10-2015)

Re-written by me in Devanagari

Sowla owla - kaale sodlatha tikaanaanthasun.... Gharaantha vadyaa ghaalaacha dhandaka hotha, sowlaala veghla, owlaala veghla. Aajimma ki amma ki nahi dhoga dhaneyin milun sowlaacha vadya ghaalthila - laanyaacha vadya, poyecha vadya, kolavadya, kuru vadya manun. Thae naarlicha jaadaacha matta (Tamil) - aekata mattaa, duppata mattaa - veni ghaatlaaska karun chaampaaska asala, thela paanintha bijivun (sowlaantha) vaalun ghaalun thyaaja vora vadyaa vaalun ghaalthila. Owlaacha vadyaa manje aanganaantha vaalun ghalthila ami lenkra baala vaaghaacha tikaana. Sowlaacha vadyaa parsaapatisa aeka cementaacha tikaanaavora ghaalthila. Dhoninthayi kawla thonda tivla manje gharaantha upayogaala kaadingnaatha. Sowlaacha vadyaala aniki aeka thantaa. Parsuntha aada hotha, ghaavncha loka aggi thyaanthasuna paani kaadingun jaathila, snaan karthila. Theni thae vadyaa aggi sivnaatha. Ami aggi badhlun badhlun raakhana asana. Kiththeka samay beedhicha lenkrayin snaan karaala yethila. Thae lenkraana sowla, owla, sivthaane manaacha kaayin kalna. Rakhana asnaara paynaathemma konthiri aek lenkru sivuntaakla manje, thevdacha, thae vadyaayin gela, thae mattaayin thenaalacha kaadingun jaa mantaakthila. Amcha gharaantha asa manje, baaju hoththe maja kaka kakicha gharaantha sowla aniki adhika. Mee Pallavapuramaala althra ponaavanta kakacha gharaanthacha asana. Kaka kakila majavora adhik preethi. Kaka maja barora sagaja vini bolun chaalun karthila. Kaki thora paathraantha (tumbler) coffee milivun dhethila, kaayaalayin kaayithrin karun dhethila. Paranthu sowlaana asthaana udhanda Sowla paathila. Maja amma owlaacha baajna aggi raathri aat ghantevoracha karthila. Aanganaacha aek patisa unappaanicha choole asala. Thyaanthacha thevdin karthila. Themma aggi amcha ghanvaantha electricity nahotha, raathri saade saatha, aat ghantelaacha ghaanvan aggi jompi noonjayila. Nou ghantela ardha kaama hunjaayila. Amma aekle choolikada baslaasthaana meeyin sedhaari jaavun baslaasana, amma thoo jaavun neeje mantlathirin aikanaaska. Dhivasa pooraa sowlaacha kaama astha karthaan owlaacha kaama adavela raathri karthila. Baaikaa pori theen dhivasa somora yethaana, sowlaana asnaaracha kaanaath padaaska bolthaane, udhanda srama bhogthila. Thae kaalaantha thasa aggi challa! Atingun paayilthiri ascharya astha, thasaltha kaalayin valaandun aloyen manu. Aaje evda puray. Aniki evuya mee vaa a.

सोवळ॑ ओवळे - काल॑ सोडलते ठिकाणांतसून...... घरांत वड्या घालाच दंडक होत॑. सोवळ॑ वेगळ॑, ओवळ॑ वेगळ॑. आजिम्मा की अम्मा की, नाही, दोघेदनहीं मिळून सोवळेच वड्या घालतील॑ - लाह्येंच वड्या, पोहेच वड्या, कोह्ळ वड्या, कुरु वड्या म्हणून. ते नारळीच झाडाच मट्टा (Tamil) - एकट मट्टा, दुप्पट मट्टा - वेणी घाटलास्क॑ करून चांपास्क॑ असल॑. तेला पाणींत भिजिवून (सोवळेंत॑) वाळून घालून त्यज व॑र वड्या वाळून घालतील॑. ओवळेच वड्या म्हणजे अंगणांत॑ वाळून घालतील॑, अम्ही लेंकरे-बाळ॑ वागाच ठिकाण. सोवळेच वड्या परसापटीस एक सिमेन्टाच ठिकाणाव॑र घालतील॑. दोनींतहीं कावळा तोंड ठिवल॑ म्हणजे, घरांत उपयोगाला काढींगनात॑. सोवळेच वड्याला अण्कीन एक तंटा. परसूंत आड होत॑. गावांच लोके अग्गीन त्यांतसून पाणी काढींगून जातील॑, स्नान करतील॑. तेनी ते वड्या अग्गीन शिवनात॑. अम्ही अग्गीन बदलून बदलून राखणे असणे. कित्येक समय बीदीच लेंकरेहीं स्नान कराला येतीले. ते लेंकरांना सोवळ॑ ओवळ॑ शिवताने म्हणाच कायीं कळना. राखणे असणार पाह्यनातेम्हा कोणतरीं एक लेंकरु शिवूनटाकला म्हणजे, तेवढेच, ते वड्याहीं गेल॑, ते मट्टाहीं तेन्हालाच काढींगून जा म्हणटाकतील॑. अम्च॑ घरांत अस॑ म्हणजे, बाजू होतते मझ॑ काका काकीच घरांत सोवळ॑ अण्कीन अधीक॑. मी पल्लवपुरमाला आलतर॑ पोणवांटा काकाच घरांतच असणे. काका मझ॑ बरोर सहजविणी बोलून चालून करतील॑. काकी थोर पात्रांत (tumbler) कॉफी मिळिवून देतील॑. खायालीन कायतरीन करून देतील॑. परंतु, सोवळेन असताना उदंड सोवळ॑ पाह्तील॑. मझ॑ अम्मा ओवळेच भाजणे अग्गीन रात्री आठ घंटे व॑रेच करतील॑. अंगणाच एक पटीस उनुपाणीच चूल असल॑. त्यांतच तेवढीं करतील॑. तेम्हा अग्गीन अम्च॑ घरांत एलक्ट्रिसिटी न्होत॑, रात्री साडे सात आठ घंटेलाच गांवांत अग्गीन झोंपी जातील॑. नौ घंटेला अर्ध काम होऊन जाईल॑. अम्मा एकले चूलीकडे बसलासताना मीहीं शेदारी जाऊन बसलसन॑. अम्मा "तू जाऊन नीज" म्हणट्लतरीन ऐकनास्क॑. दिवस पूरा सोवळेच काम अस्तेकरतां ओवळेच काम अडवेळ रात्री करतील॑. बायका पोरी तीन दिवस समोर येताने, सोवळेन असणारांच कानांत पडास्क॑ बोलताने. उदंड श्रम भोगतील॑. ते काळांत तस॑ अग्गीन चाल्ल॑ ! अठींगून पाह्यलतरीन आश्चर्य असत॑, तसलते काळहीं वलांडून आलोहें म्हणूं. आज एवढ॑ पुरे. अण्कीं येऊया, मी वा अ.                      ……………..SAVE DM…………….WRITE DM…………..