इकडून तिकडून - 7

In these fourteen random episodes RR takes us through various thoughts and places at his own pace. Always delightful and always endearing, come, look through these kaleidoscopic narrations.

आरार लिव्हाच अस्कीन यथार्थ. नंखर मराठी गोष्ट/ बोली विसरनास्क असांव॑ म्हणून लिव्हाच. चरांटाला सरप म्हणून म्हणींगास्क की, सावळी प्हावून भूत प्रेत म्हणींगास्क की नहो. वाचणार वाचूया, नाहीतर सर्कून (सरकून) पुढे जाऊया. आरारच॑ मायाअजा टाळक्याला बडिवास्क सांगतील, "घरच लोकांन बरोर बोलताना मराठींत बोल, मराठी कळनात॑ लोकां बरोर बोलताना अरवांत बोल, इंग्ळीष कळ्ळतर ते भाषांत बोल, तेवढीन मिळिवून बोल नोके. सरणे एक दोन गोष्ट मध्ये येऊनगेलतर चूक नाही". आज पतोरी (पर्यंतीन) त्यंच गोष्ट सये आहे आरारला. आज अमावस्या. दिवस उजलांपिरी सये आल॑. घरांत काळ तीळ भरलाहे म्हणून विस्मरते (विस्मृते) अधीक होऊनगेल॑. गेल अमावस्यातेम्हा म्हणींगिट्लते, तीळ घ्यांव॑ म्हणून. परंतु, शंभरदा दुकानाला जातो, हे सये असत नाही. बरोर पाष्टे चालून जाताना घेऊन आणुम्हणे म्हणींगिट्ला. परंतु, वाटांतल॑ तीन दुकान उघड॑ नहोत॑. यतित्रय मठाला पर्ताच (परताच) ठिकाण, साईबाबा देऊळाकडे एक थोर दुकान आहेकी, तेथ घेवुम्हणे म्हणून गेला. ते दुकान उघडल्होत॑. तेम्हाच झाडून काढात होते. दुकान उघडताना तीळ कस घेणे ? ते दुकानांत दूध, दहीं अस्कीन विकतील. लोके येऊन दूध घेऊन जातील. नंखर वेळ ओठाकून प्हावम्हणे, कोणतरीन येऊन कायतरीन घेट्ले म्हणजे, नंतर अम्ही घूंसुम्हणे म्हणून आरार दुकानाच बाह्येर ओठाकल्होता, घराला जाऊन बसाच, एथेच ओठाकलतर कायीन उणे होईना म्हणींगून. दहा निमिष झाल॑, पंध्रा निमिष झाल॑, एकलेयीन आल नाहीत॑. दुकानवाला आरारला प्हात होते की काय की, बाह्येर येऊन "काय व्हो, उदंड उशीरांत्सून ओठाकलाहेंत, कायतरीन घ्यांव॑ का, आंत यांत" म्हणून सांगिट्ले. आरार सांगिट्ला, तीळ पह्जे, अत्ताच दुकान उघलाहेंत. पह्यिल पह्यिल तीळ कस घेणे, कोणतरीन कायतरीन घेट्लांपिरी येऊया म्हणून राखलोहें, म्हणून. दुकानवाला सांगिट्ले, "कास देऊन घ्याला जातांत, काय घेट्लतर काय, आज तुमच पैसे घालून श्री गणेश करतों" म्हणून. आरार तीळ घेईंगून घराला येऊनगेला. जुने काळ अठींगून प्हायलतर - वीदिविडंगन - पन्नासांत आरारच॑ आजाला दुसर॑ तारीख पेन्शन मिळेल. त्यज नंतर महिनेला घराला पह्जेते पदार्थ एक कागदांत लिव्हून श्रीवंचियम दुकानाला पाठिवतील. लिव्हताना पह्यिल पदार्थ हळेद, दुसर॑ कुंकू असेल. महिनेच महिना असेच लिव्हतील. दुकानवालालायीन कळेल कसाला हे दोनीं लिव्हतात म्हणून. नंखर हळदीच पूडयीन, नंखर कुंकूयीन ल्हान ल्हान कागदांत बांधून ठिवेल॑. तेवढ॑ पदार्थयीन मिळून पंचावन्न रुपेच होईल - आठ आणे, बारा आणे मागे पुढे असेल, तेवढेच. तांदूळ, उडीद, मूग, चिंच, मिर्शिंगा अस्कीन घराच. उक्कड-तांदूळ घरांत असेल. परंतु, खरकटाकरतां वेगळ॑ ठिकाण ठिवलासतील.  काळयीन बदलते, लोकेयीन बदलूनगेले. (Re-written in DM script by ARV) 26-02-2017

rr livaacha askin yathaartha, nankara Marathi goshte/boli visarnaaska asaanvan manun livaacha. Charaantaala paanvun sarapa maningaaska ki, saavli paavun bhootha pretha manigaaskaki naho. Vaachnaara vaachuyaa, nahithra sarkun puda jaavuya. rraacha maaye aaja taalkyaala badivaaska saangthila, 'gharcha lokaan barora bolthaana Marathintha bole, Marathi kalnaatha lokaan barora bolthaana, aravaantha bole, English kallathra thae baashaantha bole, thevdin milivun boluko. Sarna, aeka dhone ghoshte madhdhe yevungelthra chooke nahin'. Aaje pathori thyaancha ghoshte saye ahe, rraala. Aaje amaavaasya, dhivasa ujlaampiricha saye ala, gharaantha kaala theela bharlaaye manun, vismarthae adhika hungela, gela amaavaasya themma maningitlathe, theela gyaanvan manun, paranthu sambar dhaa dukaanaala jatho, yeh saye asthini. Barora, paashte chaalun jaathaana gevun anumana maningitla. Paranthu vaataanthala theen dukhaana ugadla nahotha. Yathithraya mathaa parthaacha tikaana, sai baba dhevulaakada aeka thora dhukaana aheki theththa gevumna manun gelaa. Thae dukaana ugadlotha, themmaacha jaadun kaadatha hothe. Dhukaana ugadthaana theela kasa gaena? Thae dukaanaantha doodha, dahi askin viktheela, loka yevun dhoodh gevun jaathila, nankara vela otaakun paavumna, konthirin yevun kaayithirin getle manje, nanthara ami gusumana manun rr dukaanaa baayaara otaklotha, gharaala jaavun basaacha, heththa otaakalthara kaayin una hoina maningun. Daha nimisha jaala, pandhrah nimisha jaala, aekle alnitha. Dukaanwaala rraala paatha hothe ki kaayki, baayaara yevun, 'kaaye vo, udhanda useeraanthasun otaaklaayentha, kaayithirin gyaanvan ka, aantha yaantha' manun saangitle. rr saangitla, theela pajje, aththaacha dukaana ugadlaayentha payilla payilla theela kasa gena, konthirin kaayithirin getlaampiri yevuya manun raakloye, manun. Dukaanwaala saangitle, 'Kaasa dhevun gyaal jaathaantha, kaaye getlathra kaaye, aaje thumcha paise gaalun Shree Ganesh karthon' manun. rr theela geingun gharaala yevungela. Juna kaala atingun paayilthara - Veedhividangan - pannaasaantha rraacha aajaala dusara thaareek pension milala. Thyaaja nanthara mahinaala gharaala pajjetha padhaartha aeka kaagadhaantha livun Srivaanchiam dukaanaala paativtheela. Livthaana payilla padhaartha aledha, dusara kunku asala. Mahinecha mahina asacha livtheela. Dukaanwaalalayin kalala kasaala yeh dhoni livletha manun, nankara aldheecha poodayin, nankara kunkuyin laahn laahn kaagadhaantha baandhun tivala. Thevda padhaarthayin milun panchaapan rupayecha hoyila - aata aane baarah aane maaga puda asala, thevdacha. Thaandula, udeedha, mooga, chincha, mirsinga askin garcha. Ukkada thaandula gharaantha asala, paranthu karakataa karthaan vegla tikaan tivlaastheela. Kaalayin badhaltha, lokayin badhlungele! 26-02-2017