RR Re-loaded 4

More of RR's reminisces in a series of nine writings.

No. 4.

RR Re-loaded (24-08-2016)

Re-written in DM script

Nankara rubbaltha peetacha, dhirudaala rubbalthecha, nankara korda peetayin milivalthe, thevda ambata vaasa asna maningthon, sevti sevti maasolicha vaasa yevuya, thumi sevtori vaachalthara. Poye - kiththekdhane poha, pohe manthila - ami askaancha gharaanthayin asala. Englishaantha beaten rice manthila. Thaandula, poye dhoni dhaanaanthasun yaachacha. Dhaana vaalungaalun bijivinaaska dhallathra iruva thaandula, dhaana bijivun tivuna, vaalun galun dhallathra ukkada thaandoola (soulaala hoina), dhaana bijivun tivun, dusara dhivasa baajun ukkalaantha kaandlathra milaacha poye. Aththa aggi poye dhone theen prakaaraacha miltha - paththal poye, gatti poye, dhonelin madhdhe aeka. Yeh thevdin yanthraantha gaalun dhalun kaadaacha. Rooche? Poye gaalun kaaye karthon ki - ponneecha poye, unappaanicha poye, ukkal chincha poye, ukkal gulchita poye (aththa ukkala kaincha, milivinintha gaalun dhone theen pirivina, thevdacha), mewa, chincha poye, gul gaalun gulchita poye, poyecha kheere, poyecha kesari, dahin poye, poyecha uppita, vagairaah, vagairaah - ye askin karaala kaaye kaaye upa padhaartha galthonki thyaaja roochecha. Nustha poye kaallathra thevda roocha asthini. Yathaa braanthi, mee saat saththar varshaa puda parthun paathon. Gharaantha poye khaandthila - aeka khattaacha ukkala, dhone musala (dhoneelin dhoni patisayin lokhandaacha mudhiska gaatlaasthila). Maja ammaaki kaakiki dhaan baajun dhethila, thae nivaapuda ukkalaantha gaalun gaavncha doga baika khaandthila. Khaandthana kaaythirin gaanvancha gana manthila (naatni laavthaana manaaska). Nankara velaantha poye, saalee barora kaadthila, thae paakadun poye vogala karthila, thae poye gatti poyecha. Thyaaja roochecha roocha. Nustha poye kaavuya. Poye khaandthaana mee adava thidava jaayina, kuzhandhaikku oru aedu murugal podu manthila, kaaye karthilki kalna aeka nava prakara gara gara poye khaandun dhethila, polatha asala, thevda rooche asala. Hay askin ovlaala. Sovlaa karthaan, ajimmaaki, ammaaki, kaakiki baajun lokhandaacha ukkalaatha gaalun, lokhandaachacha musalavaate khaandun kaadthila. Meeyin angoli karun ola chouka nesingun khaandloyen, dhone yeda khaandjori thalaa haathaantha ragatha baandhingsodala, polatha saara baatha kalivthaana soola praan jaayila. Papa, amma, kaaki, ajimma askin kasathirin thevda lokhandaacha musalaavaate khaandthilaki. Aththa thae ukkala musala kotta gela, konaala dhile manun kalthini. Aththa Chennaintha ukkalaantha khaandlatha poye miltha, nankara thambdasara rangaantha asala. Paranthu viknaara sedhaaricha vallatha laahn laahn maasoliyin (karuvadu) teengitlaasala. Dhonin mejungaalaala aekacha dubba!

नंखर रुब्बलते पीठेच॑. धिरडेला रुब्बलतेच॑. नंखर कोरड॑ पीठीन मिळवलते. तेवढ॑ अंबट वास असना म्हणींगतों. शेवटी शेवटी मासोळीच वास येऊया, तुम्ही शेवटोरी वाचलतर॑. पोये - कित्येकदन॑ पोहा, पोहे म्हणतील॑ - अम्ही अस्क्यांच घरातीं असेल॑. इंग्ळीषांत beaten-rice म्हणतील॑. तांदूळ, पोये दोनीं धानांत्सून (धान्यांत्सून) याच. धान वाळून घालून भिजिवनास्क॑ दळलतर॑ हिरव॑ तांदूळ. धान भिजिवून ठिवून वाळून घालून दळलतर॑ उक्कड-तांदूळ (सोवळेला होईना). धान भिजिवून ठिवून दुसर॑ दिवस भाजून उखळांत कांडलतर॑ मिळाच॑, पोये (पोहे). अत्ता अग्गीन पोये दोन तीन प्रकाराच मिळत॑ - पत्तळ पोये, घट्टि पोये, दोनालीन मध्य एक. हे तेवढीं यंत्रांत घालून दळून काढाच॑. रूच ? पोये घालून काय करतोंकी - फोड्णीच-पोये, उनुपाणीच-पोहे, उखळ-चिंच पोहे, उखळ-गुळ्चीट पोहे (अत्ता उखळ काहीं नाही. मिळिवणींत घालून दोन तीन फिरिवणे, तेवढच॑), मेवा, चिंच-पोहे, गूळ घालून गुळ्चीट-पोहे, पोयेच खीर, पोयेच केसरी, दहीं-पोहे, पोहेच उप्पीट वगैरा वगैरा - हे अस्कीन कराला काय-काय उप-पदार्थ घालतोंकी, त्यज रूचच॑. नुस्त पोहे खालतर॑ तेवढ॑ रूच अस्त॑ नाही. यथा-भ्रांती, मी साठ सत्तर वर्षा पुढ॑ पर्तून पाह्तों. घरांत पोहे खांडतील॑ - एक कट्टाच उखळ, दोन मुसल (दोनीलीं दोनी पटीसीं लोखंडाच मुदीस्क॑ घाट्लासतील॑). मझ॑ अम्माकी काकीकी धान भाजून देतील॑. ते निवा पुढे उखळांत घालून गांवाच दोघे बायका खांडतील॑. खांडताना कायतरीन गांवाच गाणे म्हणतील॑ (नाटणि लावताना म्हणास्क॑). नंखर वेळांत पोहे साळी बरोर काढतील॑. ते पाखडून पोहे वेगळ॑ करतील॑. ते पोहे घट्टी पोहेच॑. त्यज रूचच रूच॑. नुस्त पोहे खाऊया. पोहे खांडताना मी अडव॑ तिडव॑ जाईना. "कुलंदैक्कु ओरु एडु मुरुगल पोडु" म्हणतील॑. काय करतीलकी कळ्ना, एक नव॑ प्रकार घर-घरा पोहे खांडून देतील॑. पोळत असल॑. तेवढ॑ रूच असेल॑. हे अस्कीन ओवळ॑. सोवळे करतां आजिम्माकी, अम्माकी, काकीकी भाजून लोखंडाच उखळांत घालून लोखंडाच मुसलावाटे खांडून काढतील॑. मीईं आंघोळी करून ओल॑ चौक नेसींगून खांडलोहें. दोनदा खांडजोरी तला हातांत रागत भांडींगसुडल॑. पोळत सार-भात कालिवताना सूळ, प्राण जाईल॑. पाप अम्मा, काकी आजीम्मा अस्कीन कसतरीन तेवढ॑ लोखंडाच मुसलावाटे खांडतीलकी. अत्ता ते उखळ॑-मुसल कोठ गेल॑, कोणाला देले म्हणून कळत नाही. अत्ता चेन्नैंत उखळांत खांडलते पोहे मिळ्ना. नंखर तंबड रंगांत असेल॑. परंतु, विकणार शेदारीच वाळलते ल्हान-ल्हान मासोळीहीं (करुवाड) ठींगट्लसल॑. दोन्हीं मेजून घालाला एकच डब्बा !