इकडून तिकडून - 11

In these fourteen random episodes RR takes us through various thoughts and places at his own pace. Always delightful and always endearing, come, look through these kaleidoscopic narrations.

काले 27 मे, 2017. तीन दिवसा पुढे 24 May. 53 वर्षाच पुढे, 24.05.1964. आरार डेल्हींत होता. उन्हाळा दिवस नहोका. ते काळांत उन्हाळा दिवसाच रजांत एथेसून तेथ॑ गेलते लोक अस्कीन लेंकरे-बाळांना बलाइंगून दक्षिणी पटीस येऊनजातील. रैल गाडींत पंध्रा दिवसा पुढे टिकट घ्यांव॑ (घेम॑). आरारयीन आराराच भावोजीयीन पंध्रा दिवसालायीन तीन दिवसा पुढे न्यू-डेल्ही स्टेशनाला जाऊन बसलास्तील. तेथ॑ तीन पंक्ति असेल. एक आजच॑ (प्रयणाच) रात्रीच टिकट घ्याला (रात्रि बारा वाजून एक निमिषालेच टिकट देतील), एक पंक्ति उद्या रात्रीच टिकट घ्याला, तिसर॑ पंक्ति परमाशी रात्रीच टिकट घ्याला. आरारयीन भावोजीयीन बदलून बदलून पंक्तींत अस्तील. दोन रात्रि निजणे तेथेच. मध्ये मध्ये (मधे मधे) घराला जाऊन स्नान करून जेवूनटाकून येणे. तेवढ॑ श्रम भोगून टिकट घेऊन प्रयाण करतील लोके. एकदा आरार एक तोंड-शेंडि (வாய்க்குடுமி) वालाकडे सांपिडींगिट्ला. पंक्तींत दुसर॑ मनुष, पह्यिल॑ गोपालन म्हणून अकले, अड्मिनिस्ट्रेटिव रिफ़ोम्स कम्मिशनांत काम करणार. तेनीयीन नवरोजी नगरांतेच होते (अत्ताच तीन चार महिने पुढे स्वर्गाला गेले). तेनि टिकट घेट्ले. आरार अपणाच कागद अस्कीन देला. तोंड-शेंडि एक थोर पुस्तकांत नाव लिव्हींगून पैसे सांगिट्ले. आरार सांगिट्ला, "तेवढ॑ पैसे होईनाकी, एक पोरे, शाळेंत वाचणारी, कागद चिकिटिवलोहेंकी" म्हणून. तेनाला राग येऊनगेल॑. रात्रि सव्वा-बारा घंटे. कां पह्यिलेच सांगिट्ला नाहीस म्हणून वरडाला आरंभ करूनटाकले. गोपालन तेनाला समजिवले, "कागदांत मोट्ठ मोट्ठ (bold) अक्षरांत CONCESSION म्हणून लिव्हलाये, मागे शाळेच कागदयीन चिकिटिवलाहे, तू नहोका प्हायलासांव॑" म्हणून. कायकी मोणंगत टिकट देला. रात्रि ऑटोंत (ते गावांत, रिक्षा) घराला येताना घंटे दोन. पह्यिल॑ वंकड॑, शेवटोरि वंकड॑ म्हणास्केच झाल॑. गांवाला निघाच दिवस लत्रम-शत्रम सामान अस्कीन टॅक्सींत काढून ठिवून सफ़्दारजंग एयरपोर्टाकडे जाताना प्हायलतर॑ खाना बांधींगून जायाच डब्बा नहोत॑. आरार पूर्त उतरून ऑटो करींगून घराला आलतर॑, डब्बा घरा बाह्यरेच होत॑. ते काढींगून तेच ऑटोंत न्यू डेल्ही स्टेशनाला गेला. सामन अस्कीन जोकून टिकट दाखिवून, पैसे बांधून पर्चि घेईंगून बंडि वेघिवताना प्हायलतर, त्यांच टिकट देखना, हरपूनगेल॑. तस॑ बंडि वेघून गेले. अपराध बांधले म्हणून नंतर कळ्ळ॑. तोंड-शेंडीच शाप ! अत्ता खाणीला येउम्हणे का ? 21.05.1964. अण्की तीन दिवसांत प्रधान मंत्री पंडित जवाहरलाल नेह्रू स्वर्गालाकी, नाहीतेनि कोट्ठ जांव॑ की, तेथ जाणार. आरारच बहिणी, भाची, भावोजी चेन्नैला गेल्होते. तेम्हा अस्कीन आरार घरांत संपाक कराच दंडक नहोत॑, (नंतर॑ स्वयमपाकेच) बाजू असाच सरोजिनि नगराला सैकलांत जावून जेवेल. पाष्टे जेवूनटाकून कार्यालयाला तेथसून निघूनजाईल, रात्रि पुन्हायीन जाऊन जेवुनटाकून घराला येईल. तेद्दशी रात्रि आठ घंतेला सैकलांत जेवाला निघला. उन्हाळा दिवस, पवर-कट. घरा बाजू रिंग-रोड (डेल्ही फिरून जायाच बीद करतां तला तस नाव, मुदीस्क आहे म्हणून), उदंड बंडि जात येत असेल. ते वलांडून आरार जांव॑. दिवा नहोत॑. रिंग रोडाकडे एक गार होत॑. आरारला कळ्ळ नाही, सैकल गारींत उतरल॑, लमंडल॑, आरार खाले पडूनगेला. तेवढेच, चलचित्रांत येयास्क, (डोळे उघडताना लोके भरून भोंताले ओठाकलहोते), "मैं कहां हूं" म्हणून विचारला. कळ्ळते लोके दोघ तीघदने होते - माथूर, बरारा, राधाक्रिष्णन - सांगिट्ले, "काहीं नाही, खाले पडूनगेलास, उजव॑ हातांत मार लागलाहे, चिकित्सालयाला जांव॑, कोणतरीन सोयरे आजू बाजू आहेतका" म्हणून विचारले. तेम्हाच कळ्ळ॑ हातांत रगत (रक्त) बोंबला, एकदम दुखत होत॑. नवरोजी नगर डिस्पेन्सरींत निजिवल्होते. चाणक्यपुरींतल॑ सुंदर मामाच फोण नंबर सांगिट्ला, तेवढेच, पुन्हाहीं जागा होताना सफ़दारजंग हॉस्पिटलांत होता. उजव॑ हातांत कोंपुराकडे एक हड्डि मोडून बाह्येर येऊनगेल॑ म्हणे. ते बरोर करून हात एक झोळींत अडिकिवून बांधल्होते. तेम्हा सूळ कळ्ळ॑ नाही. सुंदर मामा घराला बलाईंगून निघूनगेले. दीड महिना झाल॑ बरोर हड्डि बसाला. कार्यालयाला रजा. गेलसूया, खेडेगांवांचा नहोका, खाऊन पीवून घरांत बसूनगेला. लोक सांगिट्ले, अण्खी नंखर पुढे गेलासलतर प्रधान मंत्रीच पुढे आरार गेलासुया म्हणून. काय करणे, आरार अस॑ लिव्हून तुम्हाला अस्कीन कापांव॑ म्हणून आहेकी ! मागे लिव्हाच :- पुढे लिव्हलासुया. तेम्हा तुम्ही वाचनांत॑. अत्ता एक दोघदने तरीन वाचतील. पह्यिल॑ इंग्ळीषांत मिळिविणींत (mixie) घालून रुब्बलते, अत्ता नंखर पदार्थ मिळिवून अमच॑ मराठी रुब्बगुंडांत घालून रुब्बलाहे. नंखर अंबट वास येऊया, नाक झांकींगा. उमर्जी वेदेसा जगन्नाथन :- बेष आहे व्हो. दीर्घ आयुष तुम्हाला. पांडु रंगन. N :- अंबट धिरडे रूच होत॑ व्हो. क्रिष्णराव चक्रपाणि :- अम्हास अग्गीन सांगाम॑ म्हणून तुम्हास नेह्रू बलाईंगून गेलनाहीत॑ ! अण्खीन हे मादरि अमच॑ मराठी दंड खाणी सांगाम म्हणून दीर्घ आयुष असाम म्हणून तुम्हास सोडसुडून गेलायेत॑. राघवेंद्रन भीमराव :- खाणि जुने असलतरीन, वाचाला बेष आहे....असेच लिव्हेत असा. कंचि रवि :- तुमच शब्द-प्रयोग  पह्यिलंदा ऐकत आहें ! साधा उखळांत रुब्बगुंडवाटि पीठ रुब्बून चोखोट धिरडे घालतांत करतां तुमच नाव "रुब्बगुंडैकर" अस बदलिवलतर॑ ? काय रैटिंग व्हो तुमच॑ ! व्हा ! आरार :- तुम्हाला कळेल म्हणींगतों, अमच्यांत गुंडोपंत, कुलकर्णी, वाघमारे, पर्बणिकर, ताकभाते, कौळिकर म्हणास्क रुबगुंडे म्हणून आहेत. आरारला कळून Dr. उषाबाई रुबगुंडे म्हणून एकले मैलापूर कुंठाच उत्तराकडले बीदींत होते. आरार एक गुंडोपंत, परंतु, तेवढ॑ गुंड नाहि. पांडु रंगन. N :- ते काळी रैल रिसर्वेशनाला फार कष्टि भोगाम॑. अत्ता तेवढीन बदलून गेल॑. घरांत बसून टिकट बुक करूया. कंप्यूटर देवाच दया. आरार :- वास्तवेच. (Re-written in DM script by ARV) May 28, 2017

Kaale 27 May. Theen dhivasa puda 24 May. 53 varsha puda 24.05.1964. rr Delheentha hotha. Unaala dhivasa nahoka, thae kaalaantha unaala dhivasaacha razaantha heththasun theththa geltha loka askin lenkra baalaana balaangun Dakshini patisa yevun jaathila. Rail gaadintha pandhrah dhivasa puda tikat gyaanvan. rrayin rraacha bhavojiyin pandhrah dhivasaalayin theen dhivasa puda New Delhi stationaala jaavun baslaasthila. Theththa theen pankthi asala, aeka aaje raathri tikat gyaala (raathri baarah vaajun aek nimishaalacha tikat dhetheela), aek pankthi udhya raathri tikat gyaala, thisra pankthi parma raathri tikat gyaala. rrayin bhavojiyin badhlun badhlun pankthintha asthila, dhone raathri nijna theththacha. Madhdhe madhdhe gharaala jaavun snaan karun jevuntakun yena. Thevda srama bhogun tikat gevun prayaan karthila loka. Aekdha rr aeka thonda sendi (வாய்க்குடுமி) walakada saampdingitla. Pankthintha dusara manusha, payilla Gopalan manun aekle, Administrative Reforms Commissionaantha kaam karnare, theniyin Naoroji Nagaraanthacha hothe (aththaacha theen chaar mahine puda swargaala gele) theni tikat getle, rr apnaacha kagadh askin dhilaa. Thonda sendi aeka thora pusthakaantha naanva luvingun paise saangitle. rr sangitla thevda paise hoynaaki, aeka pore shaalaantha vaachnaari, kagad chikitivloyenki manun. Thenala raaga yevungela, raathri savva baarah ghante, kaan payilla saangitla naahisa manun vardaala aaramba karuntaakle. Gopalan thenala samjivle, kaagadhaantha motta motta (bold) aksharaantha CONCESSION manun livlaaye, maaga shaalcha kaagadhayin chikitivlaaye, thoo nahoka paaylaasanvan manun. Kaayki monagatha tikat dhela. Raathri autontha (thae ghaavaantha rickshaw) gharaala yethana ghante dhone. Payilla vankhada, sevtori vankada manaaskacha jaala. Gaanvaala nigaacha dhivasa latram shatram saamaan askin taxintha kaadun tivun Safdarjung Airportaakada jaathaana payalthara khaana baandhingun jaayaacha dabba nahotha. rr poortha uthrun auto karingun gharaala althra dabba gharaa baayaara hotha, thae kaadingun thaecha autontha New Delhi stationaala gela. Saaman askin jokun tikat dhaakivun, paise baandhun parchi geingun bandi vegivthaana paayaalthara thyaancha tikat dekhnaa, arpun gela. Thasa bandi vegun gele, aparaadh baandhle manun nanthara kalla. Thonda sendicha shaapa! Aththa kaanila yevumnaka? 24.05.1964. Aniki theen dhivasaantha Pradhan Manthri Pandit Jawaharlal Nehru swargaalaki nahi theni kotta jaanvanki theththa jaanaara. rraacha bahine, baachi, bhavoji Chennaila gelothe. Themma askin rr gharaantha sampak karaacha dhandaka nahotha, (nanthara swayam paakacha) baaju asaacha Sarojini Nagaraala cyclaantha jaavun jevala. Paashte jevuntakun kaaryaalayalaa theththasun noon jaayila, raathri punayin jaavun jevuntakun gharaala yeila. Thedhdhsi raathri aat ghantela cyclaantha jevala nigla. Unaala dhivasa, power cut. Gharaa baaju Ring Road (Delhila pirun jaayaacha beedhe karthaan thela thasa naanva, mudhiska ahe manu), udhanda bandi jaatha yetha asala. Thae valaandun rr jaanvan. Dhiva nahotha, Ring Roadaakada aeka gaare hotha, rraala kalla nahi, cycle gaarintha utharla, lamandla, rr kalle padungela. Thevdacha, chal chithraantha yaaska, (dhole ugadthaana loka barun bonthaale otaaklothe), 'main kahan hoon' manun vicharla. Kallatha loka dhoga theega dhane hothe - Mathur, Barara, Radhakrishnan - saangitle kaayin nahin, kalle padungelaasa, ujuva haathaatha maar laaglaaye, chikithsaalayaala jaanvan, konthirin soyre aaju baaju ahethka manun vicharle. Themmacha kalla haathaantha ragatha bombala, aekdham dukhatha hothathe, Naoroji Nagar Dispensaryntha nijivlothe. Chanakyapurinthla Sundar Mamacha phone number saangitla, thevdacha, punayin jaaga hothaana Safdarjung Hospitalaantha hotha. Ujuva haathaantha kompurakada aeka haddi modun baayaara yevungela mana. Thae barora karun haatha aeka joleentha adikivun baandhlothe. Themma shoola kalla nahi. Sundar Mama gharaala balaangun nungele. Dheed mahina jaala barora haddi basaala. Kaaryaalayalaa raza. Gelaasuya, kheda ghaavncha nahoka, kavun pivun gharaantha basungela. Loka saangitle, aniki nankara puda gelaasalthra Pradhan Manthri puda rr gelaasuya manun. Kaaye karna, rr asa livun thumaala askin kaapaanvan manun aheki ! Maaga livacha :- puda livlaasuya, themma thumi vaachnaantha, athha aek dhoga dhane thirin vaachseelaantha: Payilla English milivinintha (mixie) gaalun rubbalthe, aththa nankara padhaartha milivun amcha Maratti rubugundaantha gaalun rubbalaaye, nankara ambata vaasa yevuya, naaka jaankinga. Umarji Vedesa Jagannathan :- Besh Aahe ho. Dheerga Ayush. thumaala. Pandu Rengan N :- Ambatta dhiruda ruche Hotha voh. Krishnarao Chakrapani :- Amasa agggi sangamanu thumasa Nehru balagingu gelnitha! Anki emadri amacha Marathi dhandae Kani sangama Munu Dhirga Ayusha asamamunu thumasa sodsudungalaitha! Raghavendran Bhimarao :- KahaaNi juna asalthireena., vaachaala bhesha haayee., Asaatha livatha asaa., Canchi Ravi :- Thumcha shabda prayoga pahilanda aikatha ahen! Sadhaa ukkaLantha rubbugundavaati peeta rubboon chakota dhiruda gaalthantha karthan thumcha surname 'RUBBUGUNDAIKAR" asaa badalivaltara? Kaaya writing vo thumcha! Wah! Rajaram Ramachandran :- Thumaala kalala maningthon, amchaantha Gundopanth, kulkarni, waghmare, parbanikar, Takbhaathe, Kowlikar manaaska Rubgunde manun ahetha. rraala kalun Dr. Usha Bai Rubgunde manun aekle Mylapore kuntaacha uththarekalla beedheentha hothe. rr aeka gundopath paranthu thevda gundu nahi. Pandu Rengan N :- Thye kaali rly reservationala paar kashti bhogama. Atha thavdin badhaluna gela.. Gharandhe basunacha tkt. book karuvya. Computer Devacha dhaya. Rajaram Ramachandran :- Vaasthavacha. May 28, 2017