“During the Morning Rounds” - 5

            “During the Morning Rounds” / “पाष्टे टेहलणे करताना” is a series of 11 writings from RR.

My Dakshini Marathi translation / transcribed version is given alongside.

Post - 5

 

Original posts in Roman DM by Rajaram Ramachandran 19-11-2016

Transcribed into DM lipi

Kaale (Shukravaara) paashte chaalun gelthamma aeka nava anubhav milaala. Ganeshaacha dhevula, Hayagreevaacha dhevula, yathi thraya mathaa vaate Hanumanthaacha dhevulaa puda otaakun Yanthrodhdhaaraka Hanumath stothra manaanthacha maningun dhole jaankingitlothon. Konki, 'Bhaaisaab, bhaaisaab' manun balaavlaaska hotha ki manun amcha parichith baashaa jaalaki maningun dhole ugadlon. Aeka vaya jaaltha dhaadhiga - ayins varsha ki nankara maaga puda ki asala, pandra dhothra pancha kachchavini nesingun, vora pandra angarka - jibbaa manuya, kurthaayin manuya, maja sedhari otaakun malaacha balaavatha hothe. Uththarekalla manusha manun kalla, dhothracha aeka konaa kaadun jibbaacha jaebaantha gusivlothe, asalthirin Bengaali naho manun kalla. Vichaaraavanka, mala kallatha ardhanaagachcha Hindi uklun sollon (hoye, ye kaaye uklun sollon manun, ami amcha marathintha sochthini, aravaantha sochthon, avututhu vitten manun, thae thasacha marathintha anuvaadh karun saangthon, aththa ukkada thaandula barora, thae kaaye hiruva thaandula, thae hiruvaka astha, pandra mana astha? Aravaantha pachcharisi manthila, thaecha ami hiruva thaandula manun marathintha saangthon). Thae aeka patisa asundhe.   Haan, boliye bhaisaheb, kya baath hai, mantlon. Main mandhir ke andhar jaakar Bhagwan ko nazdheek se darshan karna chaahtha hoon mantle. Teek hai, bedhadak jaayiye na andhar mantlon. Lekin maine snaan nahin kiya, kya main andhar jaa saktha hoon(?) manun vichaarle. Kaaye karna, angoli karnaaska dhevulaantha gusuyaaka manthaatha. Thumi kottasun alayentha manun vichaarlon. Keezhkattalainthasun saha ghantela nigun chaalatha yetha ahen, vaataantha asaacha dhevula askin paatha yetha ahen. Kontha dhevulaanthayin vichaarlathra snaan karnaathara aantha jaathaane manthaatha. Mala ye dhevulaantha jaavun dhevaala javvala asun paanva manu aasa vaadtha, aaje sandhya kaali gaanvaala nigun jaathon, mantle. Mee saangitlon, vaasthavacha, angoli karnaaska dhevulaantha gusthaanecha, asalthirin.... thumi aeka kaam kara, theththa pani ahe paava, aatha paaye besha cholun dhuvinga, thonda pusinga, theen dha paani thondaantha gaalingun chool bara - paashte nashtha karlothaantha manje saath dha chool baraanva, doska (doyee) vora nankara paani simpdinga, dhevaa vora bhaar gaaluntakun dhevulaantha gusa. Konaakadayin mee angoli karlo nahi manun saangnuka, dhevaala tho kalala, aarthi karun dhaakivle manje, thae thaataantha nankara paise (asalthara) gaalaa, ujuva aatha vaate aarthi sivun dholela lavingaa, theertha dhile manje ujuva aathaavaate gevun thondaantha gaalinga, theen dha pradakshina kara, dhone nimisha aeka tikaana basa (Sivaacha dhevula manje, aantha basuya, baayaara yevun basnaaska yevunjaavan, vishnucha dhevula manje aantha basthaanthki nahi ki, baayaara yevun basunacha yaanvan), baayaara yethaana prasaadha dhethila, thae dhone aathaavaate geingaa, baayaara yevun thae kaavuya, yeththasun gharaala nunjaavan, vegla kottin jaathaane, mantlon. Dhevaakada mala kshama kara manun navasingitlon. Thumiyin aantha yaanthakan, mantle. Mee saangitlon, meeyin snaan karlo nahi, maja ghara javvala cha, punaayin yeyina mantlon.   Thenaala paara santhosha, aatha paaye dhuvingitle, thonda pusingitle, theen dha chool barle, doska vora paani simpdingitle, dhevulaantha gusun gele.   Mala aeka thrupthe, aeka bakthaala dhevulaantha jaayaala upakaara karaacha sowbhaagya mala milaala manun. Dhevulaala jaayaala aanga shudhdha aheki nahi ki, manna shudhdha asaanvan. Ye manusha bolaacha paayilthra, udhanda chokkota manusha manun mala vaatla. Thya karthaancha mee asa karlon. Mee barora karlonka, Chooke karlonka? Thumi kaaye saangthaantha?   Maaga livaacha: Vela hungela, loukara loukara livun aajecha gaalaanvan. Parthun vaachaala vela nahi. Chooke asuya, asala, kshama kara.

काल॑ (शुक्रवार) पाष्टे चालून गेलतेम्हा एक नव॑ अनुभव मिळाल॑. गणेशाच देऊळ, हयग्रीवाच देऊळ, यतित्रय मठा वाटे हनुमंताच देऊळापुढे ओठाकून यंत्रोधारक हनुमंत स्तोत्र मनांत म्हणींगून डोळे झांकींगिट्लहोतों. कोणकी "भाई साहेब, भाई साहेब" म्हणून बलावास्क॑ होत॑की म्हणून अमच॑ परिचित भाषा झालकी म्हणींगून डोळे उघडलों. एक वय॑ झालत॑ दादिगा - ऐंशी वर्ष की, नंखर मागे पुढे की असेल॑. पंढ्र धोत्र पंचकच्छविणी नेसींगून, व॑र पंढ्र॑ अंगरखा (जिब्बा म्हणूया, कुर्ता म्हणूया) मझ॑ शेदारी ओठाकून मलाच बलावत होते. उत्तराकडेल॑ मनुष म्हणून कळ्ळ॑. धोत्राच एक कोने काढून जिब्बाच जेबांत॑ घुसिवल्होते, असलतरीन बंगाळी नहो म्हणून कळ्ळ॑. विचारांवका, मला कळ्ळत॑ अर्धनागच॑ हिंदी उक्कलून सोडलों. (होय॑, हे काय उक्कलून सोडलों म्हणून. अम्ही अमच॑ मराठींत॑ सोचतों नाही. अरवेंत॑ सोचतों, "अवुत्तु विट्टेन" म्हणून. ते तसेच मराठींत॑ अनुवाद करून सांगतों. अत्ता उक्कड तांदूळा बरोर ते काय हिरव॑ तांदूळ ? ते हिरवका असत॑, पंढ्र म्हण असत॑ ? अरवांत॑ "पच्चरिशी" म्हणतील॑, तेच अम्ही हिरव॑ तांदूळ म्हणून मराठींत सांगतों). ते एक पटीस असूनदे. "हां, बोलीए भाई साहेब, क्या बात है" म्हणट्लों. "मैं मंदिर के अंदर जाकर भगवान को नज़दीक से दर्शन करना चाहता हूं" म्हणट्ले. "ठीक है, बेधदक जाईयेना अंदर" म्हणट्लों. "लेकिन मैं स्नान नहीं किया, क्या मैं अंदर जा सकता हूं" ? म्हणून विचारले. काय करणे, आंघोळी करनास्क॑ देऊळांत॑ घूंसुयाका म्हणतात॑. तुम्ही कोठसून आलाहेंत॑ म्हणून विचारलों. "कीलकट्टलैनत्सून सहा घंटेला निघून चालत येत आहें, वाटेंत॑ असाच देऊळ अस्कीन पाह्त येत आहें. कोण्त॑ देऊळांतहीं विचारलतर॑ स्नान करनातर॑ आंत जाताने म्हणतात. मला हे देऊळांत जाऊन देवाला जवळ असून पाह्म॑ म्हणून आशा वाटत॑, आज संध्याकाळी गांवाला निघून जातों" म्हणट्ले. मी सांगिट्लों, "वास्तवच॑, आंघोळी करनास्क॑ देऊळांत घूंसतानेच असलतरीन....तुम्ही एक काम करा, तेथ॑ पाणी आहे पाव्हा, हात पांये बेष चोळून धुवींगा, तोंड पुसींगा, तीनदा पाणी तोंडांत घालींगून चूळभरा. पाष्टे नास्ता करल्होतांत म्हणजे सातदा चूळभरांव॑. डोस्के (डोई) व॑र नंखर॑ पाणी शिंपडींगा. देवाव॑र भार घालूनटाकून देऊळांत घूंसा. कोणाकडेहीं मी आंघोळी करलो नाही म्हणून सांगनाका. देवाला तो कळेल॑. आरती करून दाखिवले म्हणजे ते ताटांत॑ नंखर पैसे (असलतर॑) घाला. उजव॑ हातावाटे आरती शिवून डोळेला लावींगा. तीर्थ देले म्हणजे उजव॑ हातावाटे घेऊन तोंडांत घालींगा. तीनदा प्रदक्षिणा करा. दोन निमिष एक ठिकाणी बसा. (शिवाच देऊळ म्हणजे आंत बसूया, बाह्येर येऊन बसनास्क॑ येऊनजांव॑. विष्णूच देऊळ म्हणजे आंत बसतांत की नाही की, बाह्येर येऊन बसूनच येम॑. बाह्येर येताना प्रसाद देतील॑. ते दोन हातावटे घेईंगा. बाह्येर येऊन ते खाऊया. एथसून घराला निघून जाम॑. वेगळ॑ कोठीन जाताने" म्हणट्लों. देवाकडे मला क्षमा करा म्हणून नवसींगट्लों. "तुम्हीहीं आंत येतांत का" म्हणट्ले. मी सांगीटलों, "मीहीं स्नान करलों नाही, मझ॑ घर जवळ आहे, पुन्हाहीं येईन" म्हणट्लों. तेनाला फार संतोष, हात पांये धुवींगट्ले, तोंड पुसींगट्ले, तीनदा चूळभरले, डोस्के व॑र पाणी शिंपडींगट्ले, देऊळांत घूंसूनगेले.   मला एक तृप्त॑, एक भक्ताला देऊळांत जायाला उपकार कराच सौभाग्य मला मिळाल॑ म्हणून. देऊळाला जायाला आंग शुद्ध आहे की नाही की, मन्न शुद्ध असाम॑. हे मनुष बोलाच पाह्यलतर॑ उदंड चोखट मनुष म्हणून मला वाटल॑. ते करतानाच मी अस॑ करलों. मी बरोर करलोंका चूक करलोंका, तुम्ही काय सांगतांत॑ ? मागे लिव्हाच॑ :- वेळ होऊनगेल॑. लोक्कर लोक्कर लिव्हून आजेच घालाम॑. पर्तून वाचाला वेळ नाही. चूक असूया, असेल॑. क्षमा करा.