“During the Morning Rounds” - 1

                                    

                                                “During the Morning Rounds” / “पाष्टे टेहलणे करताना” is a series of 11 writings from RR.

My Dakshini Marathi translation / transcribed version is given alongside.

 

Post - 1

 

Original posts in Roman DM by Rajaram Ramachandran 15-02-2016

Transcribed into DM lipi

Umaat badhkal - ups and downs. Aeka vayaa nanthara manushaala aekla baayaara jaathaane. Asalthirin kevdakidhane jaatha asthaatha, vegla vaata nahithra kaaye karna? Chaalun jaayaacha beedhe umaat badhkal hotha manje chinthaacha nahi, chaalun jaanaaraana payillacha kalala, beedhe borora nahi, paavun chaalaavan manun. Paranthu beedhe sapaat hotha manje nankara yochana karaanvan. Chaalthaana chinthaa asthaane, kaayin chinthanaayin asthane, beedhe borora aheki manun kaayithirin yochana karatha chaallathra, beedheentha madhye aeka nankara umaat badhkal hotha manjeyin thadukum padaavnthecha. Aeka, chaalthaana niga chaalun jaayaacha beedhivoracha asaanvan, kaayin sochatha jaathaane. Dusara, paavula nankara uchlun uchlun tivaanvan, paavula cholatha chaalthane. Ponaavanta lokaana paavulaacha kalla patisa nankara vaanklaaska asala, thaatparya kaaye manje, basalthemma, chaalthamma vaara aek pateesa asun dusara pateesa jaayila, naahithra paayaantha thidka hoila. Kiththekdhanaala paavulaacha kalle pateesa sapaata asala, thyaansa paayaacha thidka, gudgaantha thidka avasya asala. Somvaara paashte rr parthun yethaana, Yathithraya Mathaakada Ramnagar sahava beedheenthasun aeka baiko - panchaapan varsha vayaache asthila - yetha hothe. rr beedheecha dusara pateesa hotha. Aslaaska asun thae baiko kalle padungele. rr aeka pateenthasun beedhe valaandun thyaanchakada jaajori, beedhe jaadnaara aek baikoyin thyaancha borora kaam karnaara daadhgayin palatha jaavun thae baikola dharun utivle, dhonaancha aek haathaanthayin kersoni hotha, baiko utun otaaklaampiri theni doga dhaneyin jaadaala nungele. rr thae baikocha paadha raksha kaadun tivun thyaansa nankara sudhaaringaa manun saangitla. Paanch nimishaa nanthara theni bolle, 'Mathaala jaavan manun niglen, aththa kaaye karun, gharaala jaavun punayin snaan karuntakun yaanvan, ye doga jaadnarayin mala sivuntakle' mantle. rr saangitla, 'thumi thasa bolthaane, theni thumaala dharnathra thumaala barun gaav laaglaasala, thyaansa thumi balaavun upakaar karlathaala santhosha manun saangaanvan. Aththa kaaye, Mathaalachaki jaanvan, dhaaraalavini jaavaa, punayin snaan karna gardhini, Mathaala jaavun haath paaye dhuvinga, nankara paani doskavora gaalingun prokshana karinga, Yathithraya kaayin chooke maningnaatha'. Thae baiko ardha mannaantha opingun Matha pateesa gele. Thyaancha barora konthirin alothe manje evda srama aslaasna. Aekle altha karthaan srama hungela. Kasa palle? Beedha alikadacha gaatlathe, sapaat hotha, theththa theththa plastikaantha karlatha thambda hiruva ranga kalaaska purivun tivlotha. rr thala prathibimbak (reflector) maningitlotha. sedhari asnaara thela maandharaacha dolay (cat's eye) mantle. Naanva kaaye asalthra kaaye, thae thadukun baiko kalle padungeletha. Thyaajamala konaala upayoga? Vora vees thees dha bandi gela manje modun jaayila. Asalthirin purivalthaalayin, purive mantlathaansayin paise milala, thevdacha. rraala paashte vela aekata jaavun dhandaka...yeh kaani aththa nokko, nanthara paavumna. Thumaala srama nokko.

उमाट बधकळ एक वयाच नंतर॑ मनुषाला एकलेविणी बाह्येर जाताने. असलतरीन केवढ॑की दन॑ जात असतात॑, वेगळ॑ वाट नाहीतर॑ काय करणे ? चालून जायाच बीद उमट-बधकळ होत॑ म्हणजे चिंताच नाही, चालून जाणारांना पह्यिलेच कळल॑, बीद बरोर नाही, पाव्हून चालांव॑ म्हणून. परंतू बीद सट होत॑ म्हणजे नंखर योचना करांव॑.   चालताना चिंता असताने. काहीं चिंतनाहीं असताने. बीद बरोर आहेकी म्हणून कायतरीन योचना करत चाल्लतर॑ बीदींत॑ मध्य एक नंखर उमट-बधकळ होत॑ म्हणजेहीं तडकून पडांमतेच॑. एक, चालताना निगा चालून जायाच बीदी व॑र असांव॑. काहीं सोचत जाताने. दुसर॑ पाऊल नंखर उचलून उचलून ठिवाम॑, पाऊल चोळत चालताने. पोणावांटा लोकाना पाऊलाच खाल॑पटीस नंखर वांकलास्क॑ असेल॑, तातपर्य काय म्हणजे, बसल॑तेम्हा चालतेम्हा वार॑ एकपटीस असून दुसर॑पटीस जाईल॑. नाहीतर॑ पांयेंत तिडका होईल॑. कित्येकदनाला पाऊलाच खालेपटीस सपाट असेल॑. त्यांस॑ पांयेच तिडका, गुडधांत तिडका अवश्य असेल॑. सोमवार पाष्टे आरआर परतून येताना यतित्रय मठाकडे, रामनगर सव्वा (सहावा) बीदींतसून एक बायको (पंचावन वर्ष वयेच असतील॑) येत होते. आरार बीदीच दुसर॑पटीस होता. असलास्क॑ असून ते बयको खाले पडूनगेले. आरार एक पटींतसून बीद वलांडून त्यंचकडे जाजोरी बीद झाडणार एक बायकोहीं त्यंच बरोर काम करणार दादिगाहीं पळत जावून ते बायकोला धरून उठिवले. दोनांच एक हातांतेहीं केरसोणी होत॑. बायको उठून ओठाकलांपिरी तेनी दोघदन॑हीं झाडाला निघूनगेले. आरआर ते बायकोच॑ पादरक्षा काढून ठिवून त्यांस नंखर सुधारींगा म्हणून सांगिटला. पांच निमिषाच नंतर॑ तेनी बोल्ले, "मठाला जाम॑ म्हणून निघलें, अत्ता काय करूं, घराला जाऊन पुन्हाहीं स्नान करूनटाकून येंव॑. हे दोघे झाडणारहीं मला शिवूनटाकले" म्हणटले. आरआर सांगिटला, "तुम्ही तस॑ बोलताने, तेनी तुम्हाला धरनातर॑ तुम्हाला भरून घाव लागलासल॑. त्यांस॑ तुम्ही बलावून उपकार करलतेला संतोष म्हणून सांगांव॑. अत्ता काय, मठालाचकी जांव॑, धाराळविणी जावा, पुन्हाहीं स्नान करणे गरद नाही. मठाला जावून हात पांये धुवींगा, नंखर पाणी डोस्के व॑र घालींगून प्रोक्षणा करींगा. यतित्रये काहीं चूक म्हणींगनात॑". ते बायको अर्ध मनांत ओपींगून मठापटीस गेले. त्यंच बरोर कोणतरीन आलहोते म्हणजे एवढ॑ श्रम असलासना. एकले आलते करतां श्रम होऊनगेल॑. कस॑ पडले ? बीद अलीकडेच॑ घाटले. सपाट होत॑. तेथ तेथ प्ळास्टिकांत करलत॑ तंबड हिरव॑ रंग कलास्क॑ पुरिवून ठिवलहोते. आरआर तला प्रतिबिंबक (reflector) म्हणींगटलहोता. शेदारी असणार तला मांदराच डोळे (cat's eye) म्हणटले. नाव काय असलतर॑ काय, ते तडकूनच॑ बायको खाले पडूनगेलते.  त्यजामळे कोणाला उपयोग॑ ? व॑र वीस तीसदा बंडी गेल॑ म्हणजे मोडून जाईल॑. असलतरीन, पुरिवलतालाहीं, पुरिवे म्हणटलत्यांसीन पैसे मिळाल॑, तेवढेच॑. आरआरला पाष्टेवेळ एकट जाऊन दंडक....हे खाणी अत्ता नोको. नंतर॑ पाव्हूम्हणे. तुम्हाला श्रम नोको.