Rubgundaikar and Dhanthekar

                                                                    Rubgundaikar and Dhanthekar Series

 

These four short narrations in Roman DM by RR introduces us to Rubgundaikar and Danthekar, probably as a spin-off from a conversation he was having in the WhatsApp group of DMs. The allusion is to two types of kitchen implements used for grinding, रुबगुंड and दंत, and hence रुबगुंडैकर and दंतेकर. Incidentally दंत and जंत refer to the same implement ; द and ज being inter-used by DMs as in many other instances. जंत, जांत, जंतर etc are असंस्कृत or colloquial forms of यंत्र meaning "machine". The well known जंतर मंतर of Jaipur and Delhi is another example of such usage. 

 

RR’s original Roman DM write-up	Re-written in DM Script
Episode 1   Aaje shaankaali rr aeka aushadhaacha dukaanaala gela.  Kiththeka aushadha getla.  Dukaandhaaraakada aeka dhone hazaar rupayecha kaagadhaacha paise dhila, dukaanwaala urlathae paisela dhone paanchse rupayecha​ kaagadhayin aeka sambar rupayecha kaagadhayin dhila.  Kaadingun vegla aeka dukaanaala jaavun poye (poha) getla.  Ekon chaalees rupaye jaala, rr sambar rupaye dhila.  Dukaanwaala samacha kaaye paatka paise dhilaayenthaki vo mantla.  Kotta paatlaaye manun rr vichaarla.  Tho rraala paatka dhaakivthaana anikin nankar (nankha bar - ARV) paatuntaakla.  rr thae kaadingun parthun aushadhaacha dukaanaala gela, kaaye asa karuntaaklaanthki mantla.  Tho thae paavun evda paatka paise ami khemmaayin konaakadsunayin maayingna.  rr saangitla thae poyecha dukaanwaala paatka nankara thora karuntaakla manun.  Aushadhaacha dukaanwaala rraala udhanda kallatho karthaan badhiluvun dhevuntaakla.   Aththa Dhaanthekar (Rubgundaikar) lavun paatho. Delheentha asthaana aekdha Paadharaksha (himsa dhivasaa karthaan paaye poora jaankaaska asaacha - shoe manthila Englishaantha) botaa patisa nankara sivan sutlaaska hotha. Thasacha dhone theene mahine lotlaasuya, asalthirin adhika paatundhe manun raakhnaaska chaare sivan gaalingun yevuya manun paadharaksha sivnaaraakada kaadingun gela.  Tho kaaye manun vichaarla, rr saangitla nankara sivan sutungelaaye, sivundhe manun.  Kotta manun tho vichaaraala rr paadharaksha kaadun dhaakhivla.  Tho thae aathi gevun, kotta, ikkadaka manun vichaaratha aniki paatuntaakla, barun sivan sutungela.  Daha rupaye hoila, nankara vaela thaamba mantla.  Saateentha daha rupaye udhanda thor paise (rraala), thyajavina thae vaela thyaajakada aat rupayecha hotha.  Kaaye karna?  Paadharaksha aththa adhika paatungeltha karthaan sivnaaska gaalingaala hoina, paravaanahi manun thae parthun geingun, thyaajakada barun sivaayin geingun (themma rraala Hindi kalna, siva dhetho manun thyaaja thonda paavunacha kalingitla), gharaala parthungela.	घटना 1 आज सायंकाळी आरार एक औषधाच दुकानाला गेला. कित्येक औषध घेटला. दुकानदाराकडे एक दोन हज़ार रुपेच कागदाच पैसे दिला. दुकानवाला उरलत॑ पैसेला दोन पांचशें रुपेच कागदहीं एक शंभर रुपेच कादहीं दिला. काढींगून वेगळ॑ एक दुकानाला जाऊन पोहे (पोये) घेटला. एकोणचाळीस रुपे झाल॑. आरार शंभर रुपे दिला. दुकानवाला समेच, "काय फाटक॑ पैसे दिलाहेंतकी हो" म्हण्ट्ला. कोठ फाटलाहे म्हणून आरार विचारला. तो आरारला फाटक॑ दाखिवताना अण्खीन नंखर फाटूनटाकला. आरार ते काढींगून परतून औषधाच दुकानाला गेला, "कय अस॑ करूनटाकलांतकी" म्हणट्ला. तो ते पाव्हून "एवढ॑ फाटक॑ पैसे अम्ही केम्हाहीन कोणाकडसूनहीं माहींगना. आरार सांगिटला, "ते पोहेच दुकान्वाला फाटक॑ नंखर थोर करूनटाकला" म्हणून. औषधाच दुकानवाला आरारला उदंड कळ्ळतोकरतां बदिलिवून देऊनटाकला.   अत्ता दंतेकर (रुबगुंडैकर) लवून पाह्तो. डेल्हींत असताना एकदा पादरक्षा (हिंस दिवसाकरतां पांय॑ पूरा झांकास्क॑ असाच॑- षू म्हणतील इंग्ळीशांत॑) बोटापटीस (बोटाच पटीस) नंखर शिवण सुटलास्क॑ होत॑. तसच दोन तीन महिने लोटलासुया. असलतरीन, अधीक फाटूनदे म्हणून राखनास्क॑ चार शिवण घालींगून येऊया म्हणून पादरक्षा शिवणाराकडे काढींगून गेला. तो काय म्हणून विचारला. आरार सांगिट्ला, नंखर शिवण सुटूनगेलाहे, शिवून दे म्हणून. कोट म्हणून तो विचारला. आरार पादरक्षा काढून दाखिवला. ते ते हाती घेऊन, "कोठ इकडे का" म्हणून विचारत अण्खीन फाटोनटाकला, भरून शिवण सुटून गेल॑. "दहा रुपे होईल, नंखर वेळ थांबा" म्हणट्ला. साठींत॑ दहा रुपे उदंड थोर पैसे (आरारला). तज विना ते वेळ तजकडे आठ रुपेच होत॑. काय करणे ? पादरक्षा अता अधीक फाटूनगेलत॑ करतांशिवनास्क॑ घालींगाला होईना. परवा नाही म्हणून ते परतून घेईंगून तजकडे भरून शिवाहीं घेईंगून (तेम्हा आरारला हिंदी कळना, शिवा देतो म्हणून तज तोंड पाव्हूनच कळींगट्ला), घराला परतून गेला.
Episode 2   Padshaoli.   rraacha laahn vayaantha Pallavapuramaantha asthaana lenkare baaju garcha theen chaar lenkraan barora kheltheela.  Beedheecha lenkraan barora khelaala gharaantha soadnaatha.  Paashte vaela , shaankaalcha vaela baayaara khelna, gharaantha basun dhaayak kattam khelna, kevde teengun khelna.  Heththa theththa lappingun udukaacha khel khelna*. Andhaara hungela manje kaaye karna?  Ghaavaantha chumni thaelaacha dhivaacha.   Kiththek dhivasa paanch saade paanch ghantela andhaara hunjaayila.  Saath ghantela baath gaaluntakthila.  rraacha amma vina askaanin aat gantelaacha ardha jaama hunjaayila.  Amma kaayethirin kaam karatha asthila.  Lenkra anthunaantha nijaala nou ghantethirin hoyila.  Soundharam yevun kaani saangjori lenkra chumnithelaacha dhivaa bintheekada tivingun aathaacha bota mudhurun mudhurun kuthraaska maakadaaska bindheentha padshaoli karun paatha asthila.  Madhdhe ajimma utun 'lenkraano, raathri vaela padshaoli paathaane, paayilthara jompeentha nijaar bijun jaayila' manun manthila.  rraala padshaoli paayilthara nijaar kasa bijala manun vaatala.  Aek dhone dhivasa paashte utathaana nijaar bijlaasala.  Konaali kalnaaska aanganaantha jaavun nijar badhlingun bijalthae nijaar paaneentha bijivun vaalun gaaluntakila.   Vaya jaalaampiri kasaki?  Aeka vayaa nanthara lenkrupana parthun yeila manthaatha.  Thae kaalaantha thorle saangaacha lenkra baala aikatha hothae.  Aththa?  Lenkra saangaacha thorle aikaanvan.  Thae asundhe, nijaar ola vaayaacha?  Aththa tho nijaar gaalingthinikee!  Nijaar sodun saat varshaa vora hungela.   Nijaar mantlaampiri, Dhaanthekar (juna Rubgundaikar) parthatho.  Aek dhivasa St. Thomas Mount rail stationaantha prayaan pathra gyaakarthaan rr gelotha.  Barun loka hothae, basaala kursi barun gaatlothae.  Kursi khaali hothaan hothaan loka sarkun sarkun basatha hothae.  rraa puda aeka dhaha baaraah vayaacha pora baslotha, thyaaja puda thyaaja baapa, thyaancha puda thae poraacha aaja baslothae.  Soyreeka theni bolnaathasun kalla. Thae pora pant (full pant) gaalingitlotha, baapa pona paaye pathori yaacha (bermuda) gaalingitlothae; aaja? Gudgaa vora yeyaaska nijar gaalingitlothae!    Kaala badhaltha, paranthu rr badhalnaa.   Aajecha kaapni sampla.	घटना 2   पडसावली (पडसोली). आरारच्ल्हान वयेंत॑ पल्लवपुरमांत असताना लेंकरे बाजू घरच॑ लेंकरां बरोर खेळतील. बीदीच लेंकरां बरोर खेळाला घरांत सोडनात॑. पाष्टे वेळ, सांकाळीच वेळ बाह्येर खेळना. घरांत बसून दायकट्टम खेळणे, कवडे ठींगून खेळणे. इथ तेथ लप्पींगून हुडुकाच खेळ खेळणे. अंधार होऊनगेल॑ म्हणजे काय करणे ? गावांत चुम्नीतेलाच दिवाच॑. कित्येक दिवस पांच, साडे-पांच घंटेला अंधार होऊन जाईल॑. सात घंटेला भात घालूनटाकतील॑. आरारच अम्मा विना अस्क्यानीं आठ घंटेलाच अर्ध जाम होऊनजाईल. अम्मा कयतरीन काम करत असतील. लेंकरे अण्थूणांत निजाला नौ घंटे तरीन होईल. सौदरम येऊन खाणी सांगजोरी लेंकरे चुम्नीतेलाच दिवा भिंतीकडे ठिविंगून हाताच बोट मुदरून मुदरून कुत्रास्क॑, माकडास्क॑ भिंतींत पडसावली (पडसोली) करून पाह्त असतील. मधे आजीम्मा उठून "लेंकरानो, रात्री वेळ पडसोली पाह्ताने, पाह्यलतर झोंपींत निजा भिजून जाईल" म्हणून म्हणतील॑. आरारला पडसोली पाह्यलतर॑ निजार कस भिजल म्ह्जणून वाटेल॑. एक दोन दिवस पाष्टे उठताना निजार भिजलसल॑. कोणालीन कळनास्क अंगणांत जाऊन निजार बदलींगून भिजलत॑ निजार पाणींत भिजिवून वाळून घालूनटाकल॑.   वय झालांपिरी कसकी ? एक वय नंतर लेंकरुपण परतून येईल म्हणतात. ते काळांत थोरळे सांगाच लेंकरे-बाळ ऐकत होते. अत्ता ? लेंकरे सांगाच थोरळे ऐकांव॑. ते असूनदे, निजार ओल व्ह्याच (होयाच) ? अत्ता तो निजार घालींगत नाही की ! निजार सोडून साठ वर्ष होऊन गेल॑.   निजार म्हणट्लांपिरी दंतेकर (जुने रुबगुंडैकर) परततो. एक दिवस परंगि-मलै रेल-स्टेशनांत प्रयाण पत्र घ्या करतां आरार गेल्होता. भरून लोके होते. बसाला कुर्सी भरून घाटल्होते. कुर्सी खाली होतां होतां लोके सरकून सरकून बसत होते. आरार पुढे एक दहा बारा वयेच पोर बसल्होता. तज पुढे तज बाप, त्यंच पुढे ते पोराच आजा बसल्होते. सोयरीक, तेनी बोलणांत्सून कळ्ळ॑. ते पोर पॅन्ट (full pant) घालींगिट्ल्होता. बापा पोणा पांय पतोरी याच (bermuda) घालींगिट्ल्होते. आजा ? गुडिघा व॑र येयास्क निजार घालींगिट्ल्होते !   काळ बदलत॑. परंतू आरार बदलना.   आजच॑ कापणी संपल॑.
Episode 3   Livnaara Rubgundaikarayin asuya, Dhaanthekarayin asuya, kaan manje doga dhanaalin vismarthae adhika hungela, khaye livlaa kaaye livalnin manun saye asthini.  Aeka dhairya, ARV saangitle, rr livalthe ponaavanta thyaanchakada ahe, asalthirin payilla livalthe nahi manun.  Thyaajamala hae livtho.  Shila vaasa althra sarkivuntakiya, lotuntakuya.     Peeta dhalaacha dhaanthaki , Rubgundaki, paata varavantaaki nithye upayoga karaamala jijun jaayila, thela - poli (manthila aravaantha), karaanvan themma themma (nahithra barora ragadna), thela aeka manusha yeila, thela gharaantha sodnaatha, dhaanthayin varavantaayin uchlingun baayaara tivun poli gaale mantheela.  Thyaaja nanthara gharaantha kaam karnaara manushaala poli gaalnaarakadun thae lokhandaacha upakaran anun aaganaa kanti asaacha rubgunda, paata donilin poli gaale mantheela.  Nanthara thevdaalin daha pandhrah dha angoli karun gaalun/aanga dhuvun sodun (sowla jaalaki!) nantharacha gharcha upayogaala kaadingthila.  Sampak kholeentha hotha manje? Gharcha dhaadhiga pora konithrin thae kaam karthila, ardhanagachcha.    Thae asundhe, jijungela manthaathaki, thae dhonda, kaday askin kotta gela?  Vegla kotta, illa, dhiruda, ambode vagairah khaanaara lokaancha potaanthacha.  Thyaajamalacha thae kaalcha loka pushtivini hothae ki kaayki!  Kaaye khallathirin jirnaala yetha hothaki.  Aththa?  Dhaalimbaacha bee(n), drakshecha bee(n), dhoodh kelaacha bee(n) chaglun kaaynaathra vaatun jaayaacha vaataantha kaday (stone) yetha manthaatha.  Vaidhyaakada gelthra aushadha dhevun kaday vigrivuntakthon manthaatha, aushdha getlathra kaday vigarna kotta thae aang baringun thanta kartha, thidka adhika hunjaatha.  Punaayin vaidhya, kaayin chintha nokko, aeka laahn kaapani karun kaaduntakumana manthaatha.  Laahn kaaye thora kaaye, kaapani kaapani cha ki!  Aeka gaa(n)sa kaalvanaacha baatha adhika hungelthra denkaaraacha yetha, jirnaala yethni.     Hae poorvaanga.  Kaani aththa ithpara cha.     Bharath desh pragathisheel ahe manun manthaatha Sarkar chaalivnaara.  Vaasthavacha.     rr thisri chouthee vaachthaana aek dhampathe, soyre - dhoorikadla - Pallavapuramaala yethila.  Thae dhaadhiga gharaala yenaara lokaankada askin, 'I am an aeronautical engineer from Cincinnati' manun saangthila.  Ramachandra Reddy manun aekle gharaala yethila, thyaanchakadayin thasacha saangthila, thenaala samjna, theni rraacha baapaakada vichartheela kaaye saangthaatha manun.  rraacha bapa theni Americaanthasun vaachuntakun aletha manun saangthaatha manthila.  (Nantharacha rraala kalla theni Americaala jaavun vaachle nahitha, theththa basun apnaacha baapaacha paise vyartha karuntakun ale manun).  Theni rraakada saangthila, kaaye gaanvare thumcha, kaam karraala yenaara askin langotiyin paatka dhothra nesingunayin yethaatha.  Americaantha parsu shudhdha karnaarapini caaraantha yevun kaam karuntakun jaathila, asa manun.  rr laahna pora, ascharya vaatala.     Kasaala aththa hae juna kaani askin.     Aththa askin beedhe jaadun kaadaala yaacha baika dhone chakkraacha bandintha yevun​otakivuntakun chaar paanch gharaantha kaam karuntakun bandi kaadingun jaathaatha. Naarli jaada vegnaara bandintha yetho.  Soori, vili askin thaasun dhenaarayin thasacha.  Yevda kaan, juna kaagadha, lokhanda, kuppa kaadingun jaayaacha kabaadiwalaa thasacha yetho.  Aaje paashte chaalun jaathaana sedhari aeka dhone chakkraacha bandi yevun otakla.  'Kotta jaanva, maaga basa' manun saangaacha kona manun parthun paayilthara Gudu guduppandiiwaala, 'chokkota vaela yetha, chokkota vaela yetha' manun gharo ghara yeila ki, tho.  Nahippa, mee chaalaanvan manun aloyen mantla rr.    Srama bhogun kaam karnaara, baaji paala viknaara, vaajinthri vaale (dhone chakkraacha chaar chakkraacha bandintha​pini yethaatha) aachaare lokayin dhone chakkraacha, chaar chakkraacha bandi teengitletha, asaltha lokaankada paise barun alaaye.  Thyaancha vaechayin​ una.  Mushaara genaara, mejaakalle paisa geinaatha asnaara askin nankara srama bhogthaatha, thyaancha vaechayin adhika, kalle uthrun yeyaala hoina, thevdacha. Beedhintha kevda dhone chakkraacha chaar chakkraacha bandi!  Rupayela theen chaare litre milatha hothathe petrol aaje aeka litre ains rupaye kada!   Bharath desh pragathisheel ahe manun sarkaari loka manaacha vaasthavacha manun vaadtha!	घटना 3   लिव्हणार रुबगुंडैकर असूया, दंतेकर असूया. कां म्हणजे दोघदनालीन विसमर्ते अधीक होऊनगेलाहे. काय लिव्हला, काय लिव्हलनाही म्हणून सय असत नाही. एक धैर्य, ARV सांगिट्ले, आरार लिव्हलत॑ पोणावांटाहीं त्यंचकडे आहे, असलतरीन पह्यिल॑ लिव्हलत॑ नाही म्हणून. तजमळे हे लिव्हतो.   पीठ दळाच दांतकी, रुबगुंडकी, पाटा-वरवंटाकी नित्य उपयोग करामळे झिजून जाईल. तेला पोलि (म्हणतील अरवांत॑) करांव॑ तेम्हा तेम्हा. तेला एक मनुष येईल. तेला घरांत सोडनात॑. दांतहीं वरवंटाहीं उचलींगून बाह्येर ठिवून पोलि घाल म्हणतील. तज नंतर घरांत काम करणार मनुषाला पोलि घालणाराकडून ते लोखंडाच उपकरण आणून आंगणाच कांठी असाच रुबगुंड, पाटा दोनालीन पोलि घाल म्हणतील. नंतर तेवढ्यालीन दहा पंध्रा दा आंघोळी घालून/आंग धुवून सोडून (सोवळे झाल की !) नंतरेच घरच॑ उपयोगाला काढींगतील. संपाक-खोलींत होत म्हणजे ? घरच॑ दादिगापोर कोणतरीन ते काम करतील, अर्धगछ.   ते असूनदे, झिजूनगेल॑ म्हणतातकी, ते धोंडा, खडे अस्कीन कोठ गेल॑ ? वेगळ कोठ, इळ्ळ॑, धिरडे, आंबोडे वगैरा खाणार लोकांच पोटांतच॑. त्यजमळे ते काळच॑ लोक पुष्टिविणी होते की काय की ! काय खाल्लतरीन जीर्णाला येत होतकी. अत्ता ? दाळिंबाच बीं, द्राक्षेच बीं, दूधकेळेच बीं चघळून खायनातर वाटोणी जायाच वाटेंत खडे येत म्हणतात. वैद्यांकडे गेलतर औषध देऊन खडे विघरिवूनटाकतों म्हणतात. औषध घेट्लतर खडे विघरणे कोठ. ते आंग भरींगून तंटा करत॑, तिडका अधीक होऊन जात॑. पुन्हाहीं वैद्य "काहीं चिंता नको, एक ल्हान कापणी करून काढूनटाकतों" म्हणतात. ल्हान काय, थोर काय कापणी कापणीच की ! एक घांस कालवणाच भात अधीक होऊनगेलतर ढेंकाराच येत॑, जीर्णाला येत नाही.   हे पूरवांग. खाणी अत्ता इथपरेच.   भारत देश प्रगतिशील आहे म्हणून म्हणतात सरकार चालिवणार. वास्तवच॑.   आरार तिसरी, चौथी वाचताना एक दंपते - सोयरे, दूरीकड्ल॑ - पल्लवपुरमाला येतील. ते दादिगा घराला येणार लोकांकडे अस्कीन " I am an aeronautical engineer from Cincinati" म्हणून सांगतील. रामचन्द्र रेड्डि म्हणून एकले घराला येतील. त्यंचकडेहीं तसच सांगतील. तेनाला समजना. तेनी आरारच बापाकडे विचारतील, काय सांगतात म्हणून. आरारच बाप, "तेनी अमेरिकांत्सून वाचूनटाकून आलते म्हणून सांगतात" म्हणतील. (नंतरेच आरारला कळ्ळ॑, तेनी अमेरिकाला जाऊन वाचले नाहीत॑, तेथ बसून अपणाच बापाच पैसे व्यर्थ करूनटाकून आले म्हणून). तेनी आरारकडे सांगतील, "काय गांव रे तुमच॑, काम कराला येणार अस्कीन लंगोटीहीं फाटक॑ धोत्र नेसींगूनहीं येतात. अमेरिकांत परसू शुद्ध करणारपिणीं कारांत येऊन काम करूनटाकून जातील", अस म्हणून. आरार ल्हान पोर, आश्चर्य वाटेल॑.   कसाला अत्ता हे जुने खाणी अस्कीन.   अत्ता अस्कीन बीद झाडून काढाला याच बायका दोन चक्राच बंडींत येऊन ओठाकिवूनटाकून चार पांच घरांत काम करूनटाकून बंडी काढींगून जातात. नारळीच झाड वेघणार बंडींत येतो. सुरी, विळी अस्कीन तासून देणारहीं  तसेच. एवढे कां, जुने कागद, लोखंड, कुप्पा काढींगून जायाच कबाडीवाला तसच येतो. आज पाष्टे चालून जाताना शेदारी एक दोन-चक्राच बंडी येऊन ओठाकल॑. "कोठ जांव॑, मागे बसा" म्हणून सांगाच कोण म्हणून परतून पाह्यिलतर गुडु-गुडु-पांडीवाला. "चोखट वेळ येत, चोखट वेळ येत" म्हणून घरोघर येईल की, तो. "नाहीप्पा, मी चालांव॑ म्हणून आलोहें" म्हणट्ला आरार.   श्रम भोगून काम करणार, भाजीपाला विकणार, वाजवंत्रीवाले दोन-चक्राच, चार-चक्राच बंडींतपिणीं येतात. आचारेलोकेहीं दोन-चक्राच, चार-चक्राच बंडी ठींगिट्लाहेत॑. असलत॑ लोकांकडे पैसे भरून आलाहे. त्यंच वेचीन उणे. मुषारा घेणार, मेजा-खाले पैसे घेईनात असणार अस्कीन नंखर श्रम भोगतात. त्यांच वेचहीं अधीक, खाले उतरून येयाला होईना, तेवढेच. बीदींत केवढ॑ दोन-चक्राच, चार-चक्राच बंडी ! रुपेला तीन चार लिटर मिळत होतत॑ पेट्रोळ आज एक लिटर, ऐंशी रुपेकडे ! भारत देश प्रगतिशील आहे म्हणून सरकारी लोक म्हणाच वास्तवच म्हणून वाटत॑.
Episode 4   Dhaanthekar boltho.   Veedhividangan gharaantha maandharaacha thantaa udhanda adhika.  Khemma paa saath aat maandhara - laahna thora manun gharaanthacha gundaalatha asala.  rraacha aajaala mandharaala paayilthara cha hoyna, raaga yeila. Maandhara askin paayaala paara chaangla asala (bokha maandhara vina), thyaaja chaeshta - basna, utna, chaalna, palna, nijlaaska aanga poora chaatingun shudhdha karingna, jaambaayee sodna - askin chaangla asala.  Paranthu thae undheeraala dharun anun gharaantha aeka konaantha basun khaayaacha paayilthara khantaala asala.  Thyaaja vina sampaak kholeentha gusun sampaakaantha thonda tivuntakila.  (Nankara dhallatha peeta punaayin dhalumnaka?  Dhaanthaantha gaalun neeta dhallathirin jaradeentha gaalun jaradlathra nankara kappi, kanaa ragadnaaska raavun jaayila, thyaaja mala thae kappi poortha dhaanthaantha punayin gaalun dhalumna.    Kaaye, Rubgunde, Rubgundaikar aththa Dhaanthekar hunjaayila!)  Gharaana thor gharaana, lenkra baala adhika, aajaacha lenkeki soonaki garvaara asthila, aeka thora kholi baalaanthapanaa karthan asala, rraala saye ahe, thae kholeecha kavaadaantha rr chalk peesaavaate 'Delivery Room' manun livlotha.  Thae kholeenta aeka pateesa kidkeekada aeka palanga asala.  Thyaaja kalle latram shatram kuppaa pallaasala. Mandharaalayin thae kholeecha balaanthpanaala. Khemma pillu gaatla manun kalna, aslaaska asun chaar paanch pillu 'meow, meow' manun vardaala aaramba karala.  Mandharaalayin thaecha Delivery Room! Aajaa kaaye kartheela, aeka thora goneecha pisivi kaadun thyaantha thae pillu askin gaalun nankara dhooraantha asaacha kaalvaai valaandun soduntakun yae manthila.  Manusha kaadingun jaavun soduntakun yeila.  Ghante dhon ghantentha aekaa maaga aeka askin parthun yevun jaayila.     Pallavapuram gharaantha maandharaacha thantaa thevda nahotha.  Laamba kidu barun asala.  Thaeyin chokkota naagayin asala (naagaacha chouthi, naaga panchami yaetha ahe).  Dhivasa ujun dhivasa gelthra dhrishti vora padatha asala.  Kavalaacha ghara, dhupaarcha vaela nijlaasthemma vora paayilthara aeka jaatha asala.  Vasiri, Devghara, sampaak kholi, jevaacha tikaana asa sarvavyaapi asala, kaayin karna, thasacha jaavundhe manun soduntakthila.  Aaji saangthila, naagarathna manun aeka ahe, thae millathra udhanda chokkota manun​.  Vaela millathemma askin rr gharcha kona kona, gharaa maaga, kotta kotta naagaacha vaaga asthaki theththa askin udukun paayila, rathna milla naahi.  Aththa paaleela paavun loka beengthaatha (gharaantha barun ahe, kotta paava, yaetha jaatha asala), theni laamba kidoola paayilthara kaaye kartheela!  rr aekdha Veedhivinganaantha udhanda uncha naarli jaadaavora vaegun baslaasthemma aeka hiruva laamba kidula sivlaaye, bhaagaanthla gevdi saengaacha maandavaantha gevdi saenga thodaala gelthemma gevdi saengaacha bael manun hiruva laamba kidoola dharlaaye.  Thala konin thantaa karnathra thae konaalayin thantaa karna.	घटना 4   दांतेकर बोलतो.   वीदिविडंगन घरांत मांदराच तंटा उदंड अधीक. केम्हा पावो सात आठ मांदर॑, ल्हान थोर म्हणून घरांतच गुंडाळत असल॑. आरारच आजाला मांदराला पाह्यलतरच होईना, राग येईल. मांदर अस्कीन पाह्याला चांगळ असल॑ (बोका मांदर विना). तज चेष्टा - बसणे, उठणे, चालणे, पळणे, निजास्क आंग पूरा चाटींगून शुद्ध करींगणे, जांभाई सोडणे - अस्कीन चांगळ असल॑. परंतू, ते उंदीराला धरून आणून घरांत एक कोनेंत बसून खायाच पाह्यलतर कंटाळा असल॑. त्यज विनासंपाक खोलींत घूंसून संपाकांत तोंड ठिवूनटाकल॑. (नंखर दळ्ळत॑ पीठ पुन्हाहीं दळुम्हणका ? दंतांत घालून नीट दळ्ळतरीन जरडींत घालून जरडलतर नंखर कप्पी, कणा रगडनास्क राव्हून जाईल. तजमळे ते कप्पी पूर्त दंतांत पुन्हाहीं घालून दळूम्हणे.   काय, रुबगुंडे, रुबगुंडैकर अत्ता दंतेकर होऊन जाईल ! घराना थोर घराना. लेंकरे-बाळ अधीक. आजाच लेंक की सून की गर्वार असतील. एक थोर खोली बाळंतण॑करतां असल॑. आरारला सय आहे, ते खोलीच कवडांत आरार "चाक-पीस" वाटे "Deliver Room" म्हणून लिव्हल्होता. ते खोलींत एक पटीस खिडकीकडे एक पलंग असल॑. तज खाले लट्रम-शट्रम कुप्पा पडलसल॑. मांदरालाहीं ते खोलीच बाळपणाला. केम्हा पिल्लू घालत॑ म्हणून कळना. असलास्क असून चार पांच पिल्लू "मियाऊ, मियाऊ" म्हणून वरडाला आरंभ करेल॑. मांदरालाहीं तेच Delvery Room ! आजा काय करतील. एक थोर गोणीच पिशवी काढून त्यांत ते पिल्लू अस्कीन घालून नंखर दूरांत असाच कालवाई वलांडून सोडूनटाकून ये म्हणतील॑. मनुष काढींगून जावून सोडूनटाकून येईल. घंटे दोन घंटेंत॑ एका मागे एक अस्कीन परतून येऊन जाईल.   पल्लवपुरम घरांत मांदराच तंटा तेवढ नहोत॑. लांब किडू भरून असल॑. तेहीं चोखट नागहीं असल॑. (नागाच चौथी, नाज पंचमी येत आहे). दिवस उजून दिवस गेलतर॑ दृष्टीव॑र पडत असल॑. कवलाच घर, दुपारच वेळ निजलास्तेम्हा व॑र पाह्यलतर एक जात असल॑. वसरी, देवघर, संपाक खोली, जेवाच ठिकाण अस॑ सर्व व्यापी असल॑. काहीं करना. तसच जाऊनदे म्हणून सोडूनटाकतील. आजी सांगतील, नागरत्न म्हणून एक आहे, ते मिळ्ळतर उदंड चोखट म्हणून. वेळ मिळ्ळतेम्हा अस्कीन आरार घरच॑ कोने कोने, घरच॑ मागे, कोठ कोठ नागाच वागा असतकी, तेथ अस्कीन हुडुकून पाह्यिल॑, रत्न मिळ्ळ नाही. अत्ता पालीला पाव्हून लोक भींगतात (घरांत भरून आहे, कोठ पावा, तेत जात असल॑). तेनी लांब किडूला पाह्यलतर काय करतील॑ ! आरार एकदा वीदिविडंगनांत उदंड उंच नारळी झाडाव॑र वेघून बसलासतेम्हा एक हिरव॑ लांब किडूला शिवलाहे. बागांत घेवडी-शेंगा तोडाला गेलतेम्हा घेवडी-शेंगाच वेल (बेल) म्हणून हिरव॑ लांब किडूला धरलाहे. तला कोणीन तंटा करनातर ते कोणालाहीं तंटा करना.