Writings by Rajaram
Ramachandran in facebook called "Maja aajimma, amma, bapa, kaka, kaki,
mama, mami, thorle, maja laahna vayaantha themma themma dhilthe upadesa" have
been re-written by me in Devnagari under the title "Tips &
Taboos" after duly obtaining his kind aproval. Manasi Kelkar has
re-written the same in SM in this first Post.
Post No.
1.
Original Post by Rajaram Ramachandran
| Re-written by me in Devnagari | Translated into SM by Manasi Kelakar |
Maja aajimma, amma,
bapa, maja laahna vayaantha, saangaacha upadesa:
·
Umbra valaandthaane.
·
Umbra vora basun kaayin kaathane.
·
Paashte vela Nustha potaantha kela kaathaane.
·
Pashte utun dhaantha gaasnaaska kayin kaavun livun karthaan.
·
Ghaavaala jaayala tivaltha anthunaa vora gharaantha nijthaane.
·
Anthuna vora nijlaaska kaayin kaavun livun karthaane.
·
Otaaklaaska paani ki coffee tea ki peethane, basun piyaanva.
·
Otaaklaaska aushadh gethaane, basunacha thondaantha
gaalingaanva.
·
Jaambaayi sodthaana jaalta poortha thonda jaankingaanva.
·
Ghaavaala nighthaana gharchaan kada jaathon manun saangthaane,
jaanvun yethon manun saangaanva.
·
Unu unu baathaantha thaaka, dahi ghaalinthaane.
·
Raathri jevthaana dahi ghaalinthaane, thaakacha ghaalingaanva.
·
Ushta haathaavaate jevaltha paana kaadthaane; haatha duvingun
nantharacha kaadaanva.
·
Sinthode padthaana ghaanvaala nigthaane.
·
Hajaamaakada doska dhaakivuntakuna snaan karnaaska kaayin
kaavun pivun karthaane.
·
Hajaamaakada jaavun althara snaan karuntakun Jaanava
badhilingutaakunacha deva poojaala basanva.
·
Oonsi (pillow) vera basthane.
·
sandhyakala nanka cut karthaane.
·
baiko pori dhoska vukklingun asthane.
·
dhoskavera tel theenkun arsa paathaane.
·
Diva laavlaampiri pandra padhaartha - meeta, dhoodha,
dhahi, thaaka, loni, thaandhoola, vagairah, gethaane, dhethhane.
·
Shukravaara meeta gyaala chokkata vaara.
·
Avla, ala (ginger), paala ayith vaara (Aadhitya vaara)
sampaakaantha milivana, khaana sreshta naho.
·
Aithvaara avla khaallathra .......... khallathaaska.
·
Shanivaara paala karna sreshta.
·
Amavaasya dhivasa kela sampaakaantha prayog karna
sreshta.
·
Dwadashi dhivasa agasthi upayog karna sreshta.
·
Ushta haathaa vaate kaavlaalki veghla kasaalki
aankthaane
·
Raathricha vela padasaoli paathaane.
·
Chaadi saangthaane, latka bolthane, karra bolaala
prayathna karaanva
·
Dhiva laavlaampiri pula thodthaane.
·
Dhiva laavlaampiri kevde udivthaane.
·
Yeka kela gethaane
·
Yeka vastra nesun chokata kaama karthane.
·
Pula udivethaane
·
Handa paaltha gaalthaane
·
Aarthi yekle daroon karthane
·
Pula pooja LA vishulun karaama
·
Thulasi visalthaane
·
Paduka nayeetha snanan karthane
·
Mangakarthi doane(two) haathavaata laingethaane
·
Kaavlaa doskaavora (doyeevora) badivalthara samacha
doskaavorasun snaan karuntakunacha gharaantha gusaanvan.
·
Jevthaana ushta aangaavora padungela manje samacha
doskaavorasun snaan (angoli/aangadhuvana) karunacha gharaantha gusaanvan.
Punayi basthane.
·
Jimpra doska teenguna baayaara jaathaane.
·
Otaaklaaska vinchringthaane.
·
Sampak koli, jevaacha tikaanaantha basun
vinchiringthane.
·
Shukravaara loni thaavthane.
·
Shukravaara, Mangalavaara nankha kaadthaane.
·
Shukravaara suin dhora ovthaane, padki sivthaane.
·
Dhivaa laavlampari suin dhora ovthaane, padki
sivthaane.
·
Saayankaalcha vela nijthaane.
·
Mathaantha ki, gharaantha shaardha (shraardha) paksha
karthaanaki, loka barun jevatha hothe manje, aachaar loka utlaampri cha ami
haath duingaala utanvan.
·
Asaltha samayaantha, sevatla paanaala sevatla
padhaartha (thaaka) vaadjori ami haath duingaala utathaane.
·
Dhaan vaayacha zaminaavora chaalun jaathaana, chappli
ghaalingun chaalthaane, chapli haathi kaadingun chaalaanva (Pallavapuraantha
zameena khaali asthaana adava vaate jaayaala zameenaantha uhrun chaalun
jaayina).
·
Dhaan dhyaacha zameena vora chapli laagthane
·
Jevthaana daava haatha boyeevora rovthaane.
·
Jevaala basungelathra madhdhe utathaane.
·
Jevthaana dusaraancha paanaanthla ushta kaayin kaadun
kaathaane.
·
Jevthaana daava haathivaate kaayin kaadun
ghaalingthaane, dhone haathayi ushta karingthaane.
·
Jaalte poorta jevna madhdhe paani peenaatha asana
sreshta. Jevun sampkaampiri paani pivuya. Mirsingaacha thikkata
laagungelathra veghla vaata nahi.
·
Jevlaampiri samacha nijthaane, aeka dhone ghante
thaambuna nijuya.
·
Jevthaana kaayin nokko mannaaska ghaatlatha aggi
kaavuntakaava.
·
Nidhaana jevanva, barun barun thondaantha ghalingun
loukara loukara jevthaane.
|
मझ॑ आजीम्मा, अम्मा, बापा, मझ॑ ल्हान वयेंत॑ सांगाच उपदेश :
·
उंबरा वलांडताने
·
उंबरा वर बसून काहीं खाताने
·
पाष्टे वेळ नुस्त पोटांत केळे खाताने
·
पाष्टे उठून दांत घासनास्क॑
काहीं खाऊन पीवून करताने
·
गांवाला जायाला ठिवलते अण्थूणावर घरांत निजताने
·
अण्थूणावर निजलास्क॑ काहीं खावून पीवून करताने
·
ओठाकलास्क॑ पाणी की कॉफी टी की पीताने. बसून पींव॑(पीम॑)
·
ओठाकलास्क॑ औषध घेताने. बसूनच तोंडांत घालिंगांव॑
·
जांभाई सोडताना झालतेपूर्त तोंड झांकिंगांव॑.
·
गावांला निघताना घरचकडे जातों म्हणून सांगताने. जावून येतों म्हणून सांगांव॑
·
उनू अनू भातांत॑ ताक, दहीं घालिंगताने
·
रात्रि जेवताना दहीं घालिंगताने. ताकच घालिंगांव॑
·
उष्ट हातावाटे जेवलते पान काढताने. हात धुविंगून नंतरच काढांव॑
·
शिंतोडे पडताना गांवाला निघताने
·
हजामाकडे डोस्के दाखिवूनटाकून स्नान करनास्क॑ काहीं खावून पीवून करताने
·
हजामाकडे जावून अलतर॑ स्नान करूनटाकून, जानव॑ बदिलिवूनटाकूनच देवपूजाला बसांव॑
·
ऊंशी वर बसताने
·
संध्याकाळ नंख कट करताने (कापताने)
·
बायको पोरी डोस्के उक्कलिंगून असताने
·
डोस्के वर तेल ठींगून अर्सा पाह्ताने
·
दिवा लावलांपिरी पंढ्र॑ पदार्थ - मीठ,
दूध, दहीं, ताक,
लोणी, तांदूळ॑, वगैरा
घेताने
·
शुक्रवार मीठ घ्याला चोक्कोट वार॑
·
अवळा, अल॑ (ginger), पाला
अयितवार (आदित्यवार) संपाकांत
मिळिवणे, खाणे, श्रेष्ट नहो
·
अयितवार अवळा खाल्लतर॑.......खाल्लतास्क॑
·
शनिवार पाला करणे श्रेष्ट
·
अमावास्य दिवस॑ केळे संपाकांत प्रयोग करणे श्रेष्ट
·
द्वादशी दिवस॑ अगस्ति उपयोग करणे श्रेष्ट
·
उष्ट हातावाटे कावळा की, वेगळ॑ कसाल की हांकताने
·
रात्रीच वेळ पडसावली पाह्ताने
·
छाडी सांगताने, लटक॑ बोलताने, खर॑
बोलाला प्रयत्न करांव॑
·
दिवा लावलांपिरि फूल॑ तोडताने
·
दिवा लावलांपिरि केवडे उडिवताने (?)
·
एक केळे घेताने
·
एक वस्त्र नेसून चोक्कोट काम करताने
·
फूल॑ उडिवताने
·
हंडा पाल्ते घालताने
·
आरती एकले धरून करताने
·
फूल॑ पूजाला विसलून कराम॑
·
तुलसी विसलताने
·
पडुका (?) नाहीते स्नान करताने
·
मंगळारती दोन हातावाटे लावींगताने
·
कावळा डोस्के वर (डोई वर) बडिवलतर॑
समेच डोस्के वरून स्नान करूनटाकूनच घरांत घूसांव॑
·
जेवताना उष्ट आंगावर पडूनगेल॑ म्हणजे समेच डोस्के वरून
स्नान (आंघोळी/आंग धुवणे) करूनच घरांत घूसांव॑. पुन्हाईं बसताने.
·
झिंपर॑ डोस्के ठींगून बाहेर जाताने
·
ओठाकलास्क॑ विंचरिंगताने
·
संपाक खोलि, जेवाच ठिकाणांत॑ बसून विंचरिंगताने
·
शुक्रवार लोणी तावताने
·
शुक्रवार॑, मंगळवार॑ नंख काटताने
·
शुक्रवार॑ सुईं(सूंईं) दोरा ओवताने, फडकी शिवताने
·
दिवा लावलांपिरि सुईं(सूंईं) दोरा ओवताने, फडकी शिवताने
·
सायंकाळीच वेळ निजताने
·
मठांत की घरांत की श्राद्ध॑ (शाद्ध॑) पक्ष करतान की, लोके भरून जेवत होते म्हणजे, आचार-लोके उठलांपिरीच अम्ही हात धूईंगाला उठांव॑
·
असलते समयांत॑, शेवटल॑ पानाला शेवटल॑ पदार्थ (ताक) वाढजोरि अम्ही हात धूईंगाला उठताने
·
धन द्याच जमीना व॑र चप्लि लागताने
·
जेवताना डाव॑ हात भोईं व॑र रोवताने
·
जेवाला बसून गेलतर॑ मधे उठताने
·
जेवताना दुसरेंच पानांतल॑ उष्ट कायीन काढून खाताने
·
जेवताना डावे हातावाटे कायीन काढून घालिंगताने. दोन
हातीं उष्ट करिंगताने
·
झालतेपूर्त जेवणे मधे पाणी पीनात असणे श्रेष्ट. जेवून
संपलांपिरि पाणी पीवुया. मिरशिंगाच तिक्कट लागूनगेल॑तर॑
वेगळ॑ वाट नाही
·
जेवलांपिरि समेच निजताने. एक दोन घंटे थांबून
निजूया
·
जेवताना कायीं नोको(नको) म्हणनास्क॑
घाट्लते अग्गि खावूनाटाकांव॑
·
निदान जेवणे. भरून भरून तोंडांत घालिंगून लोक्कुर
लोक्कुर जेवताने
|
माझी आजी, माझी आई, माझे वडील यांनी माझ्या बालपणी केलेला उपदेश.
१. उंबरठा ओलांडू नये.
२. उंबरठ्यावर बसून काही खाऊ नये/खाता कामा नये.
३.सकाळच्यावेळी अंशपोटी केळे खाऊ नये.
४.सकाळच्या वेळी दात न घासता काहीही खाऊ पिऊ नये.
५. बाहेरगावी जाण्याकरता राखून ठेवलेल्या अंथरूणावर घरात निजता कामा नये.
६. अंथरूणावर पडून काही खाऊ पिऊ नये.
७.उभ्याने पाणी, कॉफी किंवा चहा पिऊ नये. बसून प्यावे.
८. उभ्याने औषध घेऊ नये. बसूनच घ्यावे.
९. जांभई देताना शक्यतो पूर्ण तोंड झाकून घ्यावे.
१०. गावाला जाताना घरी "जातो" म्हणून सांगू नये.
"जाऊन येतो"
म्हणून सांगावे.
११. गरम गरम भातात ताक-दही घालू नये.
१२. रात्री जेवताना दही घेऊ नये. ताकच घ्यावे.
१३. उष्ट्या हाताने जेवलेले ताट उचलू नये. हात धुवून नंतरच काढावे.
१४. पावसाच्या हलक्या सरी/ शिंतोडे पडताना गावाला जायला निघू नये.
१५. न्हाव्याकडे केस कापून आल्यावर आंघोळ न करता काही खाऊ पिऊ नये.
१६. हजामाकडे जाऊन आलंतर आंघोळ करून जानवे बदलून मगच देवपूजेला बसावे.
१७. उशीवर बसू नये.
१८.संध्याकाळी नखं कापू नयेत.
१९ बायका-पोरींनी केस मोकळे सोडून बसू नये.
२०. डोक्यावर तेल घालून आरसा पाहू नये.
२१.दिवेलागणीनंतर मीठ, दूध, दही, ताक, लोणी, तांदूळ वगैरे पांढरे पदार्थ घेऊ नयेत.
२२. मीठ घेण्याकरिता शुक्रवार चांगला दिवस.
२३. रविवारी आवळा, आले, पालेभाज्या यांचा स्वयंपाकात वापर करणे चांगले नाही.
२४. रविवारी आवळा खाल्ला तर त्यानंतरच्या शनिवारी पालेभाजी करावी.
२५. श्रेष्ठ अमावास्येच्या दिवशी स्वयंपाकात केळ्याचा वापर करावा.
२६. श्रेष्ठ द्वादशीच्या दिवशी अगस्तीची भाजी वापरावी.
२७.उष्ट्या हाताने कावळा किंवा आणखी काही हाकलता कामा नये.
२८. रात्रीच्या वेळी सावली पाहू नये.
२९.चहाडी सांगू नये.
३०. खोटे बोलू नये. खरे बोलायचा प्रयत्न करावा.
३१. दिवे लागणीनंतर फुले तोडू नयेत.
३२. दिवे लागणीनंतर केवडे उडवू नयेत.
३३. एक केळं घेऊ नये.
३४. एका वस्त्रानिशी चांगले काम करू नये.
३५. फुले उडवू नयेत.
३६. हंडा पालथा घालू नये.
३७. ?
३८. मंगलारती दोन हातांनी लावू नये.
३९. कावळ्याने डोक्यावर मारले तर लगेच डोक्यावरून आंघोळ करून मगच घरात यावे.
४०. जेवताना अंगावर उष्टं सांडलं तर लगेच डोक्यावरून आंघोळ करून मगच घरात शिरावे. पुन्हा जेवायला बसू नये.
४१. झिपर्या डोक्याने/ केस न विंचरता घराबाहेर जाऊ नये.
४२.उभ्याने केस विंचरू नयेत.
४३.स्वयंपाकघर, जेवणाची खोली इत्यादी ठिकाणी बसून केस विंचरू नयेत.
४४. शुक्रवारी लोणी कढवू नये.
४५.शुक्रवारी आणि मंगळवारी नखे कापू नयेत.
|
