The Case of Changing Times - 5

काळ बदलते का, लोके बदलतातका ?

In this series of 11 narratives RR takes us through  the "then and now" of things. Read on ......

Narrative - 5

The Case of Changing Times  01-01-2015

काळ बदलते का, लोक॑ बदलतातका ?

Mee eka radka, laahna vayaantha sangthon. Kaadlathaalaggi radana, radatha asana. Radaalaggi kayin visesha kaaran asna, asalthiri radana, kasaala radthon manu konaalayi kalna, kaan malaacha kalnaa. Kiththekdha kapaal soola manu radana, paaye dukhtha manu radana, the pajje manu radana, yeh pajje manu radana, book laagtha manun radana, mala samaadhaana karaala udhanda srama bogtheela. Maja ammatho kemma paavundhe sowla sowla manu asthila, Pallavapuraantha asthamma. Ekdha maja ujava paayaantha kaanta ruchuntakla. Keda ghanva, baaghaala gelthamna kaantaavora paaye tivuntaklon. Chapli gaalingaacha dhandaka nahotha. Payilla dhivasa kaayin kallani, dusara dhivasa thidka aaramba hoongela, maja radnayi thevdacha. Gharaantha kaam karnaara loka, maja amma, Kaka, Kaki askin kaantaa kaadaala prayathna karum paayile, kaantaa paayaantha aantha noongela karthaan kaadaala holni. Thidkaayi maja radnayi jaasthi hotha otha. Thisara dhivasa gharaa baayaara maandavaa kalle eka benchaavora radatha nijlothon. Jaanaara yenaara ghanvvaale kaantaa kaadala paayile, holni. Baaju gharcha Saroja Maami, nankara manthra thanthra kallathne, Thanjaavooraanthasun parthun alothe. Theni yevun kayki manthra saangatha maja paaye chempun chempun the kaantaa kaduntaakle. Maja done dhivasaacha radnayi raaila. Asa kevdaki dha radloye. Maja namayi 'radka ramayya', 'radka raamchandru' hoongela (tyaajamalacha mala askin 'rr' manu balaavthaathki kaayki! Baaki adaantha uthrana, amba jaada veghana, naarli jaada veghana themmaaggi kaayin kashta asana. Maja vaye nau (9) asthaana maja vadeel bayineecha lagna Sikkilaantha chaalla. Jaanavaasa dhivasa navara, navaraacha garche aggi nigun Singaravelan dhevulaala gele, mee kapaal soola manu radaala aaramba karuntaklon. Malaayi tasacha radatha radatha dhevulaala maagum ekle balaangun gele. Eka pona ghataavela maja radna hotha, nanthara barora hoongela. Veedhividangaantha thevda radnaa, ekaadhaad radlathra maja maama maami mala samaadhaan karthila. The aggi laahna vayaantha. Nanthara aggi thidka sosingaacha abhyaas karingitlon. Haath paayaantha kaayithiri ghaav laagalthara vaidhyaakada ghelthara ghaav baro hoyaala aushad dhyaava, thidkaala aushad (pain killer) kaayin nokko manana. Radna? The kemmaki raatha karuntaaklon. Aaja varshaacha payilla dhivasa, yeh radgaana kasaala manun thumi sochuyaa. Yeh vaachthaana eka doga dhanaala nankara hansu yeyinaaka, thyaaja malacha livlon! Comments :- Pandu Rengan N :- Kemmin radnarala ami radka subba mhanuna sangana. Thumi ek radka subba vani asuna Radka Ramayya jaalantha. Gaama sodlantha radnayi(n) sodlantha. Radnanthe ek thamasha. Bhesh aahe. Jagannath Row :- lenkkuru bookala radala. pora, pori attala, kayala, kaithiri pajje mununa radathila. Thorle manna kashti bogaltha radathila. Thavda dhanensi radna ayecha aya. Dhadige radllatha, bhaikkoska radnnukko mannthila. bhaikko radlltha samadhan karthila. Girija Dinakar :- Mala hasun besha ala tumcha radka Ramayya KanI iykuntakoon. Mala vatla tumi attention kartha ek valeh gadi gadi radath hotanth ki kayki.

मी  एक रडका ; ल्हान वयेंत सांगतों. काढलताला अग्गीन रडणे, रडत असणे. रडाला अग्गीन काहीं विशेष कारण असना. असलतरीन रडणे. कसाला रडतों म्हणून कोणालाहीं कळ्ना. कां, मलाच कळ्ना. कित्येकदपा कपाळसूळ म्हणून रडणे, पांये दुखते म्हणून रडणे, हे पह्जे म्हणून रडणे, भूक लागते म्हणून रडणे. मला समाधान कराला उदंड श्रम भोगतील॑. मझ॑ अम्मा तो केम्हा पाह्वूंदे, सोवळे सोवळे म्हणून अस्तील॑. पल्लवपुरमांत असतेम्हा मझ॑ उजव॑ पांयेंत॑ कांटा रुचूनटाकल॑. खेडेगांव॑. बागाला गेलतेम्हा कांटाव॑र पांये ठीवूनटाकलों. चप्ली घालींगाच दंडक नहोते. पह्यिल॑ दिवस काहीं कळ्ळ॑ नाही (कळ्नी). दुसर॑ दिवस॑ तिड्क॑ आरंभ होऊनगेल॑. मझ॑ रडणेहीं तेवढेच॑. घरांत काम करणार लोके, मझ॑ अम्मा, काका, काकी अस्कीन कांटा काढाला प्रयत्न करून पाह्यिले. कांटा पांयेंत आंत नूंगेल॑ (निघून गेल॑) करतां काढाला होलनी (झाल॑ नाही). तिड्काहीं मझ॑ रडणेहीं जास्ती होत होत॑. तिसर॑ दिवस घराच बाह्येर मांडवाच खाले एक बेंचव॑र रडत निजल्होतों. जाणार येणार गांव वाले कांटा काढाला पाह्यले. होलनी (झाल नाही). बाजू घरच॑ सरोजा मामी नंखर॑ मंत्र-तंत्र कळ्लतेनी. तंजाऊरांत्सून पर्तून आल॑होते. तेनी येऊन कायकी मंत्र सांगत मझ॑ पांये चेंपून चेंपून ते कांटा काढूनटाकले. मझ॑ दोन दिवसाच रडणेहीं राह्यल॑. अस॑ केवढकीदा रडलोहें. मझ॑ नावईं "रडका रमय्या", "रडका रामचंद्रू" हूंगेल॑ (होऊन गेल॑). त्यजमळेच मला अस्कीन "rr" म्हणून बलावतातकी कायकी ! बाकी आडांत उतरणे, अंबा झाड वेघणे, नारळी झाड वेघणे तेम्हा अग्गी काहीं कष्ट असना. मझ॑ वये नौ (9) अस्ताना मझ॑ वडील बह्यिणीच लग्न शिक्किलांत॑ चाल्ल॑. जानवासा दिवस॑ नवरा, नवराच घरचे अग्गीन निघून सिंगारवेलन देऊळांत गेले. मी कपाळसूळ म्हणून रडाला आरंभ करूनटाकलों. मलाहीं तसच रडत रडत देऊळाला मागून एकले बालाईंगून गेले. एक पोणा घंटे वेळ मझ॑ रडणे होते. नंतर॑ बरोर होऊनगेले (हूनगेले). वीदिविडंगनांत तेवढे रडना. एकादाद रडलतर॑ मझ॑ मामा मामी मला समाधान करतील॑. ते अग्गीन ल्हान वयेंत॑. नंतर॑ अग्गीन तिड्क॑ सोसींगाच अभ्यास करींगिट्लों. हात पांयेंत कायतरीन घाव लागलतर॑ वैद्याकडे गेलतर॑ घाव बर॑ होयाला औषद द्यांव॑, तिड्काला औषद (pain killer) काहीं नोको म्हणेन॑. रडणे ? ते केम्हाकी राह्ते करूनटाकलों. आज वर्षाच पह्यिल॑ दिवस. हे रडगाणा कसाला म्हणून तुम्ही सोचूया. हे वाचताना एक-दोघदनाला नंखर॑ हांसू येईनाका, त्यजमळेच लिव्हलों !    अभिप्राय :- पांडुरेंगन. एन :- केम्हीन रडनाराला अम्ही "रडका सुब्बा" म्हणून सांगणे. तुम्ही एक "रडका सुब्बा"विणी असून रडका रामय्या झालांत॑. गाम सोडलांत, रडणेहीं सोडलांत॑. रडणेत॑ एक तमाषा. बेष आहे.  जगन्नाथ राव :- लेंकरू भूकाला रडला. पोर पोरी हट्टाला खायाला कायतरीन पह्जे म्हणून रडतील॑. थोरळे मन्न॑ कष्टी भोगलतर॑ रडतील॑. तेवढ॑दनांसीन रडणे आहेच आहे. दादिगे रडलतर॑, बायकोस्क॑ रड नोको म्हणतील॑. बायको रडलतर॑ समाधान करतील॑. गिरिजा शंकर :- मला हांसूं बेष आल॑, तुमच॑ रडका रामय्या खाणी ऐकूनटाकून. मला वाटल॑ तुम्ही attention करतां एक वेळ घडी-घडी रडत होतांत की कायकी.